مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

چکیده

در قارچ تکمه‌ای سفید( Agaricus bisporus) به‌دلیل چرخه زندگی آن که از سیستم هموتالیسم ثانویه پیروی می‌کند، تنوع ژنتیکی بسیار پایین است که مانعی برای پیشرفت بهنژادی آن محسوب می‌‌گردد. یکی از روش‌های ایجاد تنوع از طریق جهش القایی می‌باشد. بر همین اساس در پژوهش حاضر از قدرت جهش‌زایی پرتو ماورائ بنفش (UV) در قارچ خوراکی تکمه‌ای سفید استفاده شد. برای اعمال جهش دراین پژوهش از سه روش استفاده گردید. در روش اول قطعات میسلیوم به مدت صفر، 4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت، در روش دوم سوسپانسیون اسپور به مدت صفر، 60، 90، 120، 180 و 240 دقیقه و در روش سوم قطراتی از سوسپانسیون اسپور روی محیط کشت پخش شده و به مدت زمان‌های صفر، 1، 5، 10، 20 و 40 دقیقه تحت تیمار پرتو UV قرار داده شدند. به‌طور تصادفی از تیمارهای جهش‌زایی تعدادی انتخاب و از آن‌ها بذر قارچ تهیه شده و به منظور بررسی خصوصیات ژنوتیپ‌های انتخاب شده به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و در بستر مناسب کشت شدند. ایجاد تنوع در صفات اندازه‌گیری شده در اثر پرتو UV از جمله تعداد روز تا پنجه دهی کامل ، تولید پین و برداشت، تعداد کلاهک، وزن تک میوه، عملکرد، کارآیی بیولوژیکی، مقدار پروتئین، به غیر از ماده خشک و خاکستر در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تنوع در قارچ خوراکی تکمه‌ای سفید با استفاده از جهش‌زایی می‌تواند افزایش یابد.