Journal of Crop Production and Processing
نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی
Isfahan University of Technology - Journal of Crop Production and Processing
http://jcpp.iut.ac.ir
1
admin
2251-8517
2251-8525
fa
jalali
1380
7
1
gregorian
2001
10
1
5
3
online
1
fulltext
fa
تثبیت پتاسیم و ویژگی بار الکتریکی رس خاک در شماری از خاکهای مناطق مرکزی و شمال ایران
Potassium Fixation and Charge Characteristics of Clay in some Soils of Central and Northern Iran
عمومى
General
پژوهشي
Research
<p style="direction: rtl">تثبیت و آزادسازی پتاسیم به وسیله کانیهای رسی فیلوسیلیکاتی بر پتاسیم قابل جذب گیاه تأثیر زیادی دارد. این پژوهش با هدف تعیین ظرفیت تثبیت پتاسیم و ارتباط آن با ویژگیهای بار الکتریکی رسهای خاک در 15 نمونه خاک سطحی (0-30 سانتیمتر) از مناطق مرکزی و شمال ایران انجام شد. پس از تفکیک اجزای ذرات خاک، گنجایش تبادل کاتیونی کل رس و لایه چهار وجهی شبکه ساختمانی رسها تعیین گردید. گنجایش تبادل کاتیونی لایه چهار وجهی، پس از اشباع رس با لیتیم و حرارت دادن در دمای 300 درجه سانتیگراد، برای کاهش بار لایه هشت وجهی به نزدیک صفر تعیین شد. تثبیت پتاسیم در شرایط تر (نسبت 10 به 1 محلول به نمونه، و 16 ساعت تکان دادن) و خشک (پس از خشک کردن نمونه به مدت 24 ساعت در دمای 70 درجه سانتیگراد) با استفاده از سه سطح پتاسیم اضافه شده اندازهگیری، و میانگین نثبیت پتاسیم محاسبه گردید. همچنین، همبستگی بین میانگین پتاسیم تثبیت شده با ویژگیهای بار الکتریکی رسها مطالعه شد.</p><p style="direction: rtl"> دامنه تغییرات گنجایش تبادل کاتیونی کل در رسهای اصفهان، چهارمحال و بختیاری و گیلان به ترتیب 1/22-0/36، 0/33-5/55 و 3/31-9/47 سانتیمول در کیلوگرم بود. دامنه تغییرات گنجایش تبادل کاتیونی لایه چهار وجهی در رسهای اصفهان، چهارمحال و بختیاری و گیلان به ترتیب 9/17-5/35، 2/26-5/34 و 3/8-8/23 سانتیمول در کیلوگرم بود، که به ترتیب 0/81-4/98، 5/58-8/95 و 7/24-5/72 درصد از گنجایش تبادل کاتیونی کل رس را تشکیل میدهد. پتاسیم تثبیت شده با افزایش پتاسیم به کار رفته و خشک شدن افزایش یافت. میانگین تثبیت پتاسیم در رسهای اصفهان، چهارمحال و بختیاری و گیلان به ترتیب 42/5-13/9 و 63/6-67/14 و 87/8-36/10 سانتیمول در کیلوگرم بود. میانگین تثبیت پتاسیم رسهای خاک (به جز رسهای گیلان) با گنجایش تبادل کاتیونی کل رس همبستگی معنیداری داشت. در رسهای اصفهان، تثبیت پتاسیم با گنجایش تبادل کاتیونی لایه چهار وجهی همبستگی معنیداری داشت، در حالی که در دو استان دیگر چنین همبستگی دیده نشد. میانگین مقدار پتاسیم تثبیت شده رسهای خاک استانهای بررسی شده به ترتیب زیر بود: رسهای گیلان > رسهای چهارمحال و بختیاری > رسهای اصفهان. </p>
<p>Potassium fixation and release by phillosilicate clay minerals in soils are very important processes influencing the availability of K to plants. This investigation was conducted to determine the potassium fixation capacity and charge characteristics of soil clays of 15 surface soils (0-30 cm) from central and northern Iran. After clay particle separation, both total and tetrahedral cation exchange capacity of soil clays were determined. Tetrahedral CEC was measured after saturation with Li and heating at 300 C to reduce octahedral charge to near zero. Potassium fixation was obtained in both wet (1:10 soil:solution, 16 h on a shaker) and dry conditions (after drying for 24 h at 70°C) using three different levels of added K </p><p>The total CEC in soil clays of Isfahan, Char-Mahal and Gilan provinces ranged from 22.1-36.0, 33.0-55.8 and 31.3-47.9 cmol kg<sup>-1</sup>, respectively. Tetrahedral CEC in soil clays of Isfahan, Char-Mahal and Gilan provinces ranged from 17.9-4504, 26.2-32.5 and 8.3-23.8 cmol kg<sup>-1</sup>, respectively, which consisted of 81.0-98.4, 58.5-95.8 and 24.7-72.5% of their total charge, respectively. The amount of K fixation increased with drying and the level of k added. Mean potassium fixation in soil clays of Isfahan, Char-Mahal and Gilan ranged from 5.42-9.13, 6.63-14.67 and 8.87-10.36, respectively. Mean potassium fixation by soil clays (except for soil clays of Gilan) best correlated with total CEC. In the soil clays of Isfahan, mean potassium fixation correlated with tetrahedral CEC, whereas no correlation was observed in soil clays from other places. The average amount of potassium fixation in clay fractions was in the order: Gilan clays > Char-Mahal clays > Isfahan clays. </p>
تثبیت پتاسیم، بار رس، صفحات رس
Potassium fixation, Clay charge, Clay sheets.
79
93
http://jcpp.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-66&slc_lang=fa&sid=1
A.
Hosseinpur
علیرضا
حسین پور
10031947532846007554
10031947532846007554
Yes
M.
Kalbasi
محمود
کلباسی
10031947532846007555
10031947532846007555
No