تنش خشکی مهم‏ترین عاملی است که در بیشتر مراحل رشد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک باعث محدودیت در رشد و دستیابی به عملکرد زیاد می‌گردد. در یک پژوهش مزرعه‌ای، تأثیر مصرف تنظیم‌کننده‌های رشد اکسین در سه سطح (صفر، 20 و 40 میلی‏گرم در لیتر) و سیتوکینین نیز در سه سطح (صفر، 50 و 70 میکرومولار) به‌صورت محلول‌پاشی در مرحله گرده‌افشانی، بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان (رقم شیراز) و ماکارونی (رقم یاواروس) در شرایط تنش کم‌آبی (آبیاری معمول و قطع آبیاری در مرحله گل-دهی) بررسی گردید. این آزمایش در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و در سال زراعی 90-1389 به‏صورت اسپلیت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی باعث کاهش معنی‌دار تعداد دانه در سنبله (25% در ارقام شیراز و یاواروس)، وزن هزار دانه (به‏ترتیب 14 و 30% در ارقام شیراز و یاواروس)، تعداد دانه در واحد سطح (30% در ارقام شیراز و یاواروس)، عملکرد دانه (به‏ترتیب 15 و 35% در ارقام شیراز و یاواروس)، عملکرد بیولوژیک (به‏ترتیب 13 و 35% در ارقام شیراز و یاواروس) و شاخص برداشت (به‏ترتیب 15 و 27% در ارقام شیراز و یاواروس) گندم گردید. محلول‌پاشی با اکسین و سیتوکینین در شرایط آبیاری معمولی موجب بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دانه گردید. بنابراین، از این پژوهش چنین نتیجه-گیری شد که کاربرد 40 میلی‌گرم در لیتر اکسین برای گندم نان و سیتوکینین 70 میکرومولار برای گندم ماکارونی، تنها در شرایط عدم تنش خشکی موجب بهبود عملکرد دانه شد.

واژه‌های کلیدی: تنش کم آبی، تنظیم کننده رشد، هورمون

متن کامل [PDF 2181 kb]   (2391 دریافت)