یک آزمایش گلدانی در هوای آزاد در بستر شن+ کوکوپیت (نسبت 80:20) انجام شد تا فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و تجمع نیترات در ریشه‌ها و برگ‌های پانزده توده بومی اسفناج ایرانی (Spinacia oleracea) در مراحل مختلف نمو گیاه مورد بررسی قرار گیرد. گیاهان در سه دوره زمانی از مراحل 22، 30 و 38 روز پس از ظهور اولین برگ‌های حقیقی و قبل از گلدهی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان دادند بیشترین فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در بخش هوایی گیاهان توده تبریز در اولین مرحله رشد رویشی (29/51 میکرومول نیتریت/گرم وزن تازه برگ/ ساعت) و در ریشه‌های گیاهان توده‌های قزوین، صالح‌آباد قم و قم در مرحله سوم رشد رویشی (به‌ترتیب 71/20، 34/15 و 27/15 میکرومول نیتریت/گرم وزن تازه برگ/ ساعت) وجود داشت. کمترین فعالیت آنزیم در بخش هوایی (56/1 میکرومول نیتریت/گرم وزن تازه برگ/ ساعت) در توده شیراز در مرحله سوم رشد رویشی وجود داشت. فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در ریشه‌های توده بیرجند در اولین مرحله رشد رویشی (85/3 میکرومول نیتریت/گرم وزن تازه برگ/ ساعت) به‌طور معنی‌داری کمتر از سایر توده‌ها بود. در بخش هوایی توده قزوین در مرحله سوم رشد بیشترین غلظت نیترات وجود داشت (7122 میکروگرم در گرم وزن خشک). تجمع نیترات در بخش هوایی توده اراک-1 در مرحله دوم رشدی به‌طور معنی‌داری کمتر از سایر توده‌ها بود (2961 میکروگرم در گرم وزن خشک). توده ورامین-1 در مرحله دوم رشدی در مقایسه با سایر توده‌ها غلظت نیترات بیشتری را در ریشه نشان داد (3741 میکروگرم در گرم وزن خشک). نتایج نشان دادند فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و غلظت نیترات در ریشه و یا بخش هوایی توده‌های اسفناج ایرانی دارای تفاوت معنی‌داری بود. با توجه به این‌که میزان نیترات در اسفناج بایستی تا حد امکان پایین نگهداشته شود در حالی‌که تقریباً حداکثر عملکرد حفظ شود، کاشت توده‌های بومی گزینش شده اسفناج که بر اساس بررسی فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و تجمع نیترات گزینش شده‌اند، می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد.

واژه‌های کلیدی: اسفناج(Spinacia oleracea L.)، آنزیم، رشد، نیتروژن

متن کامل [PDF 274 kb]   (5107 دریافت)