مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر رشد هیبریدهای جدید ذرت، این تحقیق در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت کرت­های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی تنش خشکی در 4 سطح: آبیاری پس از 75 (5±) میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس  A(تیمار بدون تنش یا شاهد)، آبیاری پس از 95 (5±) میلی­متر تبخیر (تنش ملایم)، آبیاری پس از 115 (5±) میلی­متر تبخیر(تنش متوسط) و آبیاری پس از 135 (5±) میلی­متر تبخیر(تنش شدید) و عامل فرعی هیبریدهای ذرت شامل: هیبرید دیررس 704 (شاهد)، دیررس کارون و متوسط­رس مبین بود. براساس نتایج تیمارهای شاهد بدون تنش و تنش ملایم به‌ترتیب با 57/6، 59/6 تن در هکتار بیشترین و تنش متوسط و شدید به‌ترتیب با 66/5 و 28/4 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشتند. هیبریدهای کارون و 704 به‌ترتیب با 37/6 و 16/5 تن در هکتار بیشترین و کمترین عمکرد دانه را داشتند. هیبریدهای کارون و مبین با بروز تنش خشکی از توانایی تولید محصول بیشتری نسبت به هیبرید 704 برخوردار بودند. خشکی موجب افزایش عمق نفوذ ریشه شد، به‌طوری­که هیبرید مبین با 6/26سانتی­متر بیشترین عمق نفوذ ریشه را داشت. درشرایط تنش خشکی هیبرید کارون 5 روز نسبت به شاهد زودرس­تر شد. با افزایش خشکی از میزان تولید ماده خشک به‌میزان 2/56 درصد نسبت به شاهد کاسته شد، که بیانگر اهمیت آب در تولید ماده خشک است. هم‌چنین تنش خشکی متوسط و شدید به‌ترتیب به‌میزان 8/4 و 7/9 درصد نسبت به شاهد وزن خشک ریشه را کاهش دادند. هیبرید کارون با 48 درصد، بیشترین شاخص برداشت را داشت. تنش شدید خشکی موجب افزایش میزان پروتئین شد و هیبرید مبین با 34/9 درصد بیشترین میزان پروتئین را داشت. با توجه به نتایج هیبرید جدید کارون ضمن زودرسی 5 روزه نسبت به شاهد، از شاخص برداشت بهتر و عملکرد دانه بیشتر برخوردار است. بنابراین یکی از بهترین راه‌کارهای بالابردن عملکرد ذرت در استان خوزستان تولید هیبریدهای جدید و سازگار در داخل استان است.