مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

در پژوهش مزرعه­ای که در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، در سال زراعی 1392 - 1391 اجرا شد‏، تأثیر کاربرد برگی سیلیکات سدیم (6 میلی­مولار)، بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم (شیراز، مرودشت، سیروان و چمران) و نیز افت دمای سایه­انداز گیاهی در شرایط رطوبتی متفاوت (در حد ظرفیت زراعی مزرعه، 60% و 40% ظرفیت زراعی) پس از گل­دهی، به‌صورت کرت­های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که هر دو سطح تنش رطوبتی و به‌ویژه تنش 40% ظرفیت زراعی، موجب کاهش معنی­دار تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ و افت دمای سایه­انداز گیاهی در همه ارقام مورد مطالعه گردید. تأثیر منفی تنش خشکی در ارقام شیراز و مرودشت بیشتر بود. در مقابل، برگ­پاشی بوته­های گندم با سیلیکات سدیم، افزایش عملکرد (11/16%) و اجزای عملکرد و شاخص سطح برگ (15/20%) را به‌همراه داشت و این اثر در شرایط تنش رطوبتی مشهودتر بود. هم‌چنین برگ­پاشی سیلیس موجب کاهش دمای سایه­انداز گیاهی گردید و همبستگی مثبت و معنی­داری بین عملکرد دانه و شاخص افت دمای سایه­انداز گیاهی به‌دست آمد. براساس نتایج پژوهش حاضر به‌نظر می­رسد کاربرد سیلیس به‌صورت برگ­پاشی، در شرایط مشابه با این پژوهش بتواند از طریق افزایش شاخص افت دمای سایه‌انداز گیاهی و یا به‌عبارتی کاهش دمای سایه­انداز گیاهی، موجب بهبود عملکرد ارقام گندم در شرایط تنش رطوبتی پس از گل‌دهی گردد.