مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور بررسی شاخص‌های فیزیولوژیک رشد و عملکرد لوبیا سبز در پاسخ به مقادیر کود ورمی‌کمپوست در شرایط تنش خشکی آزمایشی به‌صورت مزرعه‌ای در سال زراعی 1395 در منطقه دزفول با استفاده از طرح کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تنش خشکی به‌صورت دور آبیاری در چهار سطح آبیاری پس از 100، 140، 180 و 220 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به‌عنوان فاکتور اصلی و مقادیر صفر، 4، 8 و 12 تن در هکتار کود ورمی‌کمپوست به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. با افزایش تنش خشکی از 140 به 220 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر، مقادیر حداکثر ماده خشک گیاه، شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه و دوام سطح برگ به‌صورت معنی‌داری کاهش یافت. به‌جز سرعت رشد نسبی که کمتر تحت تأثیر مقادیر ورمی‌کمپوست قرار گرفت، افزایش کاربرد ورمی‌کمپوست از 4 به 12 تن در هکتار باعث افزایش جدی در دیگر شاخص‌های فیزیولوژیک رشد نسبت به تیمار شاهد شد. برهمکنش تیمارهای تنش خشکی و ورمی‌کمپوست بر کلیه صفات مورد بررسی به‌جز عملکرد غلاف سبز غیرمعنی‌دار بود. میانگین درصد افزایش عملکرد در اثر تیمارهای کاربرد ورمی‌کمپوست (نسبت به شاهد) در شرایط تنش خشکی (21 درصد) بیشتر از شرایط آبیاری مطلوب (16 درصد) بود. بیشترین و کمترین میزان همبستگی با عملکرد، به‌ترتیب مربوط به وزن خشک کل گیاه (^**0/97 =r) و سرعت رشد نسبی (0/27-=r ) بود. به‌طورکلی، نتایج نشان داد که مصرف ورمی‌کمپوست در شرایط تنش و بدون تنش با تأثیر مثبت طی دوره رشد گیاه سبب بهبود شاخص‌های فیزیولوژیک رشد شده که در نهایت افزایش عملکرد غلاف سبز را به‌دنبال داشت و می‌تواند برای زراعت لوبیا سبز در منطقه توصیه شود.