دوره 8، شماره 3 - ( پاییز 1397 )
جلد 8 شماره 3 صفحات 115-99 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه تربیت مدرس ، dehghanr@modares.ac.ir
چکیده: (2611 مشاهده)
گشنیز گیاهی یک‌ساله و متعلق به خانواده چتریان است که عملکرد آن تحت تأثیر خشکی قرار می‌گیرد. به‌منظور معرفی متحمل‌ترین اکوتیپ‌های گشنیز بومی ایران به تنش خشکی، براساس چندین صفت اقتصادی و گزینش آنها برای بهبود هم‌زمان و پایدار این صفات در نسل‌هایبعد به کمک شاخص‌های تک‌متغیره و چندمتغیره، سه آزمایش (بدون تنش، تنش یکباره و تنش تدریجی) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1394 اجرا شد. از صفات اقتصادی با وراثت‌پذیری بالا و همبستگی بالا با عملکرد و محتوای اسانس میوه جهت محاسبه شاخص چندمتغیره مقادیر تابع عضویت برای تحمل به خشکی (MFVD; Membership Function Value of Drought tolerance) و آنالیز گرافیکی چندمتغیره مبتنی بر تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCAMMI; Principal Component Analysis Mediated Multivariate Index) استفاده شد. بای‌پلات ژنوتیپ در محیط - صفت و شاخص چندمتغیره MFVD برای آزمایشات بدون تنش و دارای تنش خشکی رسم شد، همچنین گروه‌بندی اکوتیپ‌ها، صفات و شاخص‌ها و نمایش نحوه بروز آنها در محیط‌ها به کمک نقشه‌ی گرافیکی هیت‌مپ انجام و اکوتیپ‌های پایدار و شاخص‌های مناسب جهت گزینش مشخص شدند. تنوع چشمگیری در بین اکوتیپ‌ها مشاهده شد.شاخص‌های Stress Tolerance Index (STI) و Geometric Mean Productivity (GMP) برای شناسایی اکوتیپ‌های گروه B و شاخص‌های Tolerance Index (TOL) وMean Productivity (MP) برای شناسایی اکوتیپ‌های گروه C مناسب بودند. شاخص چندمتغیره MFVD تنها با صفت وزن هزار میوه در یک گروه قرار گرفت. بنابراین، این شاخص در تفکیک اکوتیپ‌ها کارایی خوبی نداشت. اکوتیپ‌ها به کمک روش گرافیکی PCAMMI گروه‌بندی شدند و در تنش یکباره اکوتیپ‌های 6، 12 و 14 و در تنش تدریجی اکوتیپ‌های 1، 2، 3، 5، 8، 11 و 13 در گروه A قرار گرفتند.
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |