مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی می‌تواند نقش مهمی در تعدیل اثرات منفی آن، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده تولیدات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک، بازی کند. بر این اساس، اثر سه رژیم ‌آبیاری (آبیاری پس از 50 (I1)، 100 (I2) و 150 (I3) میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) به‌عنوان فاکتور اصلی بر برخی صفات مورفولوژیک، عملکرد و کیفیت دانه ده ژنوتیپ لوبیا‌چیتی (KS-21193 ،  KS-21191، KS-21189، E10، E9 ، صدری، تلاش، توده‌های بومی خمین، اقلید و فریدون‌شهر) به‌عنوان فاکتور فرعی با سه تکرار به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در فریدون‌شهر اصفهان، انجام شد. به‌ موازات تشدید تنش رطوبتی (از سطح I1 به I3) روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، دانه در غلاف، دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن دانه در بوته، عملکرد دانه و بیولوژیک، شاخص برداشت کاهش و درصد پروتئین دانه افزایش یافت، اما تغییرات به استثنای درصد پروتئین دانه تابع ژنوتیپ بود. با تشدید تنش رطوبتی از سطح آبیاری I1 به I2، کاهش عملکرد دانه از 54/4 درصد در ژنوتیپ صدری تا 63/6 درصد در ژنوتیپ تلاش و از سطح آبیاری I1 به I3، از 87/3 درصد در ژنوتیپ 21191- KSتا 74/9 درصد در ژنوتیپ فریدون‌شهر متغیر بود. می‌توان بیان داشت اگرچه بالاترین عملکرد دانه در سطح آبیاری I1 در ژنوتیپ KS-21191 (2319 کیلوگرم بر هکتار) به‌دست آمد، اما احتمالاً کاشت توأم ژنوتیپ فریدون‌شهر با رژیم آبیاری پس از 150 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر به‌دلیل ثبات عملکرد بالاتر می‌تواند سبب تعدیل تنش خشکی در مناطقی مانند فریدون‌شهر شود.