دانشگاه فردوسی مشهد ، goldani@um.ac.ir
چکیده: (1219 مشاهده)
بهمنظور بررسی اثر کاربرد اسید سالیسیلیک در کاهش اثرات تنش سرمای ناشی از کاشت تأخیری در ژنوتیپهای کلزا، این آزمایش طی سالهای زراعی 94-1393 و 95-1394 در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان بهصورت فاکتوریل- اسپلیت پلات اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل برهمکنش تاریخ کاشت (20 شهریور و 15 مهر) و اسید سالیسیلیک (شاهد (محلولپاشی با آب مقطر)، 250 و 500 میکرومولار) بهعنوان عامل اصلی و ژنوتیپ (کرج-3، اکاپای، زرفام و L14) بهعنوان عامل فرعی، بودند. اثر تاریخ کاشت×محلولپاشی اسید سالیسیلیک × ژنوتیپ بر درصد بقای زمستانه، عملکرد دانه و اجزای آن، شاخص برداشت و زیستتوده معنیدار بود. با تأخیر در کاشت درصد بقای زمستانه همه ژنوتیپها کاهش یافت اما شدت کاهش بسته به ژنوتیپ متفاوت بود. همچنین مشخص شد که کاهش درصد بقا در اثر تأخیر در کاشت، تا حدودی با کاربرد اسید سالیسیلیک قابل جبران است که بسته به غلظت اسید سالیسیلیک و ژنوتیپ متفاوت بود. بیشترین عملکرد دانه (576/8 گرم بر مترمربع) را ژنوتیپ کرج-3 در شرایط محلولپاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 500 میکرومولار در تاریخ کاشت 20 شهریور داشت، درحالی که کمترین عملکرد دانه (253 گرم بر مترمربع) در ژنوتیپ زرفام در شرایط عدم محلولپاشی اسید سالیسیلیک در کاشت 15 مهر مشاهده شد. کاربرد اسید اسید سالیسیلیک سبب جبران بخشی از کاهش عملکرد ناشی از تأخیر در کاشت شد، به نحوی که عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و کاربرد مقادیر 250 و 500 میکرومولار اسید سالیسیلیک در کاشت 15 مهر باعث شد عملکرد دانه در ژنوتیپ کرج-3 بهترتیب 36، 31 و 18 درصد و در ژنوتیپ L14 به ترتیب 26، 21 و 8 درصد نسبت به کاشت 20 شهریور کاهش نشان دهد. عملکرد ژنوتیپ زرفام در تاریخ کاشت تأخیری نسبت به تاریخ کاشت در شرایط عدم کاربرد و کاربرد مقادیر 250 و 500 میکرومولار اسید سالیسیلیک بهترتیب 9 و 5 درصد کاهش و 13 درصد افزایش نشان داد. بین اجزای عملکرد دانه با درصد بقا همبستگی مثبت و معنیداری وجود داشت. اگرچه تأخیر در کاشت باعث کاهش عملکرد دانه، اجزای آن، شاخص برداشت و زیستتوده در تمامی ژنوتیپها شد اما شدت کاهش تابع ژنوتیپ بود. مصرف اسید سالیسیلیک باعث تعدیل اثر تأخیر در کاشت شد و این اثر تعدیلی در شرایط کاربرد اسید سالیسیلیک با غلظت 500 میکرومولار نسبت به 250 میکرومولار بیشتر بود. بهطورکلی نتایج نشان داد در هر دو تاریخ کاشت ژنوتیپ کرج-3 در همه سطوح اسید سالیسیلیک بیشترین عملکرد دانه را بهخود اختصاص داد از همین رو برای کاشت در مناطقی با شرایط مشابه قابل پیشنهاد است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى