مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

Mendeley  

Zotero  

Nemati A, Aliloo A A, Sedghi M. Study on the Effects of Seed Biological Treatments on Yield and Some Biochemical Parameters of Rapeseed Genotypes under Water Stress Conditions. Journal of Crop Production and Processing 2022; 11 (4) :109-127
URL: http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3106-fa.html

کمبود آب رشد و نمو گیاهان زراعی را به¬طور گسترده در مناطق نیمه¬خشک تهدید می‌کند. همزیستی گیاهان با میکروارگانیسم‌های مفید خاک یکی از راهکارهای سازگاری آنها با تنش‌های محیطی است. در این پژوهش اثر تلقیح بذر ژنوتیپ‌های کلزا با قارچ شبه‌میکوریزا (Piriformospora indica) و باکتری محرک رشد (Arthrobacter siccitolerans) روی برخی شاخص‌های عملکردی و فیزیولوژیکی در شرایط بدون تنش و تنش خشکی طی دو سال بررسی شد. نتایج نشان داد، تنش خشکی باعث کاهش عملکرد دانه (%19/5) و روغن کلزا (%23) شد. درحالی¬که فعالیت و مقدار شاخص‌های فیزیولوژیکی (آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و مالون دی آلدهید و پرولین) را افزایش داد. تیمار بذر با قارچ P. indica و باکتری A. siccitolerans تحت شرایط تنش باعث کاهش فعالیت آنزیم‌ها و مقدار پرولین و بهبود عملکرد دانه و روغن در مقایسه با آبیاری نرمال شد. هر چند اثر تعدیلی باکتری و قارچ روی صفات مورد مطالعه شبیه بود ولی اثر قارچ روی پرولین و عملکرد روغن بارزتر بود. همچنین تحت شرایط آبیاری نرمال نیز کاربرد این میکروارگانیسم‌ها باعث کاهش فعالیت آنزیم‌ها و مقدار پرولین شد. نکته قابل توجه اینکه تغییرپذیری زیاد محتوی پرولین استفاده از آن را به‌عنوان شاخص ارزیابی تنش در تیمارهای زیستی نیز معرفی می‌کند. در کل نتایج نشان داد که با وجود تفاوت در پاسخ ژنوتیپ‌ها به تیمارها، کاربرد هر دو میکروارگانیسم باعث افزایش عملکرد دانه و عملکرد روغن تحت هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی شد و می‌توان از این تیمارهای زیستی، بویژه قارچ P. indica، جهت تعدیل اثر تنش خشکی ژنوتیپ‌های کلزا استفاده کرد.