گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. ، jahanbakhsh@uma.ac.ir
چکیده: (1046 مشاهده)
گندم مهمترین گیاه زراعی است که حدود 20 درصد از اراضی جهان به کشت آن اختصاصیافته است. بر اساس گزارش فائو حدود 90 درصد از کشور ایران در نواحی خشک و نیمهخشک قرار دارد. تنش خشکی هرساله خسارت فراوانی را در محصولات زراعی ایجاد می کند و موجب کاهش 17 درصدی عملکرد می شود؛ ازاینرو انجام تحقیقات در زمینه بهبود مقاومت گیاهان در برابر تنش خشکی و یافتن راه کارهای مناسب به منظور کمینه ساختن تلفات آب در بخش کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به¬منظور شناسایی روابط بین صفات مختلف در گندم نان، 30 ژنوتیپ تحت آزمایش اسپلیتپلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آبیاری عدم تنش و تنش خشکی شروع گلدهی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی در سال 96-1395 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنیدار وجود دارد. اختلاف بین شرایط عدم تنش و تنش خشکی برای کلیه صفات به-جز عملکرد کاه سنبله معنیدار شد. اثر متقابل ژنوتیپ×تنش خشکی برای کلیه صفات به جز طول سنبله، وزن هزار دانه، سرعت پر شدن دانه و سرعت رشد رویشی معنیدار شد که بیانگر پاسخ متقاوت ژنوتیپ ها به شرایط خشکی مختلف است. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی کانونیک نشان داد، در هر دو سطح عدم تنش و تنش خشکی بین جفت متغیرهای کانونیکی حاصل از صفات فنولوژیکی و رشدی با صفات سنبلهای همبستگی معنیداری وجود دارد. با توجه به نتایج تجزیه همبستگی کانونیک میتوان عنوان کرد که تحت شرایط عدم تنش جهت افزایش خصوصیات مطلوب سنبله (شاخص برداشت سنبله و تعداد دانه در سنبله)، صفات سرعت رشد رویشی و سرعت پر شدن دانه به عنوان متغیرهای گزینشی مهم می توانند مورد استفاده قرار گیرند. در شرایط تنش گلدهی جهت افزایش تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و طول سنبله و کاهش عملکرد کاه سنبله، صفات سرعت رشد رویشی، طول دوره پر شدن دانه، تعداد روز تا رسیدگی و سرعت رشد رویشی میتوانند به عنوان معیارهای گزینشی مناسب در نظر گرفته شوند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى