مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به منظور بررسی صحت فرضیات تجزیه دای‌آلل از تلاقیهای ۶ ژنوتیپ یولاف زراعی و وحشی استفاده گردید. صفات تعداد روز تا گرده‌افشانی، ارتفاع گیاه در گرده‌افشانی و رسیدگی و همچنین درصد پروتئین ساقه و دانه بررسی شد. در تجزیه دای‌آلل به روش گریفینگ، میانگین مربعات تلاقیهای معکوس برای کلیه صفات معنی‌دار بود، اما بر مبنای تجزیه واریانس هیمن، اثر پایه مادری برای هیچ یک از صفات معنی‌دار نگردید. لذا برای بررسی صحت مدل و سه فرض فقدان آلل‌های چندتایی، عدم وجود پیوستگی ژنی و اثرات متقابل بین مکانهای ژنی از میانگین تلاقیهای دوطرفه و رگرسیون W_r روی V_r، تجزیه واریانس W_r + V_r و W_r – V_r استفاده گردید. هیچکدام از روشها برای ارتفاع در رسیدگی و تعداد روز تا گرده‌افشانی اریبی نشان ندادند و لذا تجزیه هیمن برای تخمین پارامترهای ژنتیکی انجام شد. برای ارتفاع گیاه در گرده‌افشانی و درصد پروتئین ساقه، شیب خط رگرسیون به ترتیب واجد و فاقد اختلاف معنی‌دار با یک و صفر بود. برای این دو صفت با حذف یک والد از جدول دای‌آلل، اریبی برطرف گردید. برای درصد پروتئین دانه نیز، با توجه به این که برای صحت مدل نیاز به حذف دو والد بود، از محاسبه پارامترهای ژنتیکی صرف‌نظر گردید. در مجموع روش رگرسیون W_r روی V_r نسبت به تجزیه واریانسW_r + V_rو W_r – V_r از اعتبار بیشتری جهت بررسی صحت مدل ژنتیکی برخوردار بود. همچنین نتایج تجزیه هیمن و جینکز در دو حالت صحت و عدم صحت فرضیات مدل ژنتیکی، نشان داد که پارامترهای ژنتیکی به شدت تحت تأثیر اریبی مدل قرار گرفته و برآوردهای کاملاً متفاوتی برای آنها به دست می‌آید. روش گریفینگ کمتر از روش هیمن و جینکز تحت تأثیر اریبی مدل ژنتیکی قرار گرفت. بدین ترتیب به نظر می‌رسد که آزمونهای اولیه برای بررسی صحت فرضیات مدل ژنتیکی هیمن و جینکز و اطمینان از صحت نتایج از طریق روشهای ارائه شده امری ضروری است.

این مطالعه به منظور ارزیابی قابلیت روش کروماتوگرافی مایع فاز معکوس با کارایی بالا (RP-HPLC) در بررسی پروتئین‌های ذخیره‌ای و تنوع ژنتیکی آن در ایزولاین‌های بهاره و پاییزه، ارقام زراعی و بومی گندم نان اجرا گردید. پروتئین‌های گلیادین حاصل از آرد ۵ بذر تصادفی از هر ژنوتیپ، با روش RP-HPLC تجزیه شدند. در این روش از ستون Nucleosil C۱۸ ۳۰۰A و یک ستون محافظ و حلال متحرک استونیتریل حاوی TFA استفاده شد.

 کلیه شرایط انتخاب شده برای تجزیه پروتئین‌های ذخیره‌ای، اهداف این مطالعه را با منظور نمودن سرعت و بازده جداسازی مناسب تأمین نمود. تحت این شرایط تعداد اجزای حاصل از تجزیه گلیادین‌ها بیشتر از ریزواحدهای تجزیه الکتروفورز بود. به علاوه نتایج کمی حاصل از تجزیه RP-HPLC، تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها را آسان نمود. همچنین تجزیه گلیادین‌ها با روش RP-HPLC قابلیت بالایی در شناسایی ژن‌های چاودار داشت، به طوری که به سهولت حضور سکالین‌های امگا در ژنوم رقم فلات را معلوم کرد. بنابراین نتیجه‌گیری شد که تجزیه RP-HPLC پروتئین‌های گلیادین می‌تواند کارآیی روش الکتروفورز را داشته باشد و حتی در مواردی جایگزین آن شود. نتایج تجزیه خوشه‌ای پلی‌پپتیدهای گلیادین بیانگر افزایش تدریجی تنوع ژنتیکی از ایزولاین‌ها تا ارقام بومی بود. در مجموع، در بین ارقام بومی، گندمهای علی آباد، عقدا، سفید بافقی، قرمز بافقی، شهداس و سرخه از تنوع ژنتیکی بیشتری برخوردار بودند.

به منظور بررسی ارتباط میان مقدار رسوب با کیفیت SDS و کیفیت نانوایی گندم، زیرواحدهای گلوتنین ژنوتیپ‌های مختلف (ارقام ایرانی و خارجی) به وسیله کروماتوگرافی مایع با کارایی زیاد و فاز معکوس تجزیه گردیدند. ارتفاع رسوب هر ژنوتیپ به عنوان معیار غیرمستقیم ارزیابی ارزش نانوایی در نظر گرفته شد. ضرایب هم‌بستگی بیانگر ارتباط بیشتر نقاط فراز گلوتنین با وزن مولکولی کم و مقدار رسوب بودند.

تجزیه مؤلفه‌های اصلی وجود ارتباط میان برخی از زیرواحدها و مقدار رسوب را تأیید نمود. با استفاده از رگرسیون مرحله‌ای، دو زیرواحد با وزن مولکولی کم و چهار زیرواحد با وزن مولکولی زیاد انتخاب گردید، که به ترتیب ۲/۷۰ و ۷/۱۸ درصد از تغییرات مقدار رسوب را توجیه نمودند. بر اساس نتایج رگرسیون مرحله‌ای، تابع تشخیصی تعیین شد که کارایی زیادی را در جداسازی درست ژنوتیپ‌های کاملاً متفاوت (ارقام بومی و زراعی ایرانی) داشت، و نشان داد که ارتباط به دست آمده میان زیرواحدهای گلوتنین و مقدار رسوب به گونه چشم‌گیری ژنتیکی بوده و آثار زیرواحدهای با وزن مولکولی کم و زیاد بر مقدار رسوب افزایشی است. بنابراین، به نظر می‌رسد که می‌توان از این روش، و بر پایه اجزای بیشتری از زیرواحدهای پروتئین (نه تنها زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی زیاد)، کیفیت نان را در بسیاری از زمینه‌های ژنتیکی برآورد نمود.

Reduction of deleterious effects of salt stress using some plant bioregulators has been reported in different plant species. Salicylic acid (SA) has been considered as a signaling molecule and it is known to ameliorate the oxidative damage caused by environmental stresses such as salt stress. The present study was conducted to investigate the effects of SA on different growth characteristics, photosynthesis, and photosynthetic pigments content in two grapevine (Vitis vinifera L.) cultivars, Qarah Shani and Thompson Seedless under NaCl stress. Plants were treated with ۵ levels of nutrient solution salinity consisting ۰ (control) , ۲۵, ۵۰, ۷۵ and ۱۰۰ mM NaCl and ۴ levels of foliar-applied SA consisting ۰ (control), ۱۰۰, , ۲۰۰ and ۳۰۰ mg/l. Results indicated that the highest concentration of NaCl (۱۰۰ mM) decreased all the growth parameters and net photosynthetic rate. Content of total chlorophyll QarahShani cultivar was much greater than Thompson Seedless. Net photosynthetic rate and stomatal conductance decreased in response to salt stress, but Qarah Shani showed a smaller reduction in photosynthesis than Thompson Seedless. NaCl in nutrient solution decreased photosynthesis of Qarah Shani and Thompson Seedless as much as ۱,۹۷ and ۳.۹۴, however with SA spray at the rate of ۳۰۰ mg/l under NaCl (۱۰۰ mM) these reductions were۱.۹۱ and۲.۵۲, respectively. These findings suggest that ameliorative effects of SA (۲۰۰ mg/l) on growth and photosynthesis of both cultivars were notable especially for Qarah Shani, and also SA could be used as a potential growth regulator to improve plant salinity stress resistance.

مقایسه میانگین‌ها نشان داد که میانگین کلیه صفات مورفولوژیکی اندازه‌گیری شده در حالت تنش نسبت به عدم تنش، کاهش یافتند. بررسی ضرایب همبستگی ژنوتیپی و فنوتیپی صفات مورد ارزیابی در شرایط تنش سرما و بدون تنش و مقادیر شدت تنش صفات نشان داد که صفات مرتبط با اندام هوایی مانند وزن تر و خشک و ارتفاع اندام هوایی، صفات مناسبی جهت انتخاب غیر مستقیم ارقام متحمل در شرایط تنش سرما در مرحله گیاهچه‌ای می‌باشند. براساس تفکیک ارقام مورد مطالعه با استفاده از نمودار سه بعدی STI و Yp<span style="line-height: ۸۰%; font-family:;" new="" b="" roman";"="" "times="" roman";="" ۱۱pt;="" lotus";=""> ارقام غریب و چمپا یاسوج به‌عنوان مناسب‌ترین ارقام برای کشت در شرایط تنش و بدون تنش سرما شناسایی شدند. اکثر ارقام مورد بررسی شامل گرده، لنجان عسکری، کامفیروز، کوهسار، دم‌سیاه ممسنی، ۳۰۴، موسی طارم و حسن سرایی ارقام حساس به سرما در مرحله گیاهچه‌ای بودند. با توجه به این نتایج تلاقی بین ارقام متحمل (غریب و چمپا یاسوج) و ارقام حساس می­تواند منجر به تفکیک متجاوز و بهبود تحمل به سرما در برنامه­های اصلاحی برنج گردد.

به‌منظور بررسی اثر کود زیستی آزوسپیریلوم و کود نیتروژنه بر عملکرد و رشد رقم روشن گندم این مطالعه در منطقه جوزان اصفهان به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل باکتری آزوسپیریلوم در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) و کود نیتروژنه در پنج سطح (۰، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) بود. استفاده از آزوسپیریلوم منجر به افزایش عمکلرد دانه و همچنین افزایش ویژگی‌های زراعی از جمله تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، درصد پروتئین دانه و قرائت کلروفیل‌متر شد. اثر متقابل دو فاکتور بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و درصد پروتئین دانه در سطح احتمال ۵ درصد و ارتفاع بوته و قرائت کلروفیل‌متر در سطح احتمال ۱ درصد معنی‌دار شد. مقادیر بالای عملکرد دانه (۱۳/۴۶۰۷ کیلوگرم در هکتار)، درصد پروتئین دانه (۷۱/۱۲ درصد) و قرائت کلروفیل‌متر (۳۳/۵۳) از گیاهان تلقیح‌شده با آزوسپیریلوم و مصرف ۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌دست آمد. در‌صورتی‌‌که، بیشترین تعداد سنبله در مترمربع (۴۲/۴۷۱) و وزن هزار دانه (۴/۴۸ گرم) در شرایط تلقیح و مصرف ۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار تولید شد. در مجموع، تلقیح با باکتری آزوسپریلیوم و مصرف ۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای دست‌یابی به حداکثر عملکرد دانه، کاهش اثرات مخرب زیست‌محیطی و صرفه‌جویی در مصرف کود نیتروژنه مناسب به نظر می‌رسد که توصیه قطعی آن نیازمند ادامه مطالعات است.