زهرا امین‌دلدار، سید محمدرضا احتشامی، عباس شهدی‌کومله، کاظم خاوازی،
دوره ۴، شماره ۱۱ - ( بهار ۱۳۹۳ )
چکیده
به‌منظور مطالعه اثر باکتری‌های محرک رشد (PGPB) بر خواص شیمیایی- زیستی خاک، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم برنج خزر و هاشمی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ۴ تکرار در سال زراعی ۱۳۸۸ در مؤسسه تحقیقات برنج کشور به اجرا درآمد. در این تحقیق، عامل رقم در ۲ سطح (هاشمی و خزر) و تلقیح بذر با باکتری در ۸ سطح (P. fluorescens strain ۹۳ , P. fluorescens strain ۱۰۳, P.fluorescens strain ۱۳۶, P.fluorescens strain ۱۶۸, P. fluorescens strain ۱۶۹, P. fluorescens strain ۱۷۷ P.fluorescens strain ۴, به همراه یک تیمار شاهد (بدون باکتری)) در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: نیتروژن خاک، فسفر خاک، پتاسیم خاک، اسیدیته خاک، هدایت الکتریکی خاک، تعداد ریزجانداران موجود در خاک، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در خوشه، وزن هزاردانه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه. در این آزمایش، اثر رقم و اثر باکتری بر اکثر صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود. نتایج آزمایش، نشان‌دهنده تأثیر باکتری‌ها بر ارقام بود. در اکثر ویژگی‌های مورد مطالعه، رقم خزر نسبت به رقم هاشمی واکنش بهتری نشان داد. به‌طورکلی نتایج این آزمایش مشخص نمود که تلقیح بذر با باکتری‌ها باعث بهبود جذب عناصر غذایی، عملکرد و اجزای عملکرد برنج شد. در بین سطوح مختلف باکتری نیز، تیمار تلقیح بذر با سویه‌های ۱۶۸، ۱۷۷ و ۹۳ نسبت به بقیه سویه‌ها اثر فاحش‌تری بر صفات مورد ارزیابی داشت.
