تنش شوری یکی از محدودیت های شناخته شده و مهم تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. در این پژوهش، تغییرات صفات کمی و کیفی ارقام مختلف چغندرقند پاییزه پس از پرتوتابی با اشعه گاما در شرایط تنش شوری در منطقه جعفریه واقع در استان قم در دو سال زراعی ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. کرت اصلی شامل آب آبیاری در دو سطح (آب نرمال و آب شور با هدایت الکتریکی (Electrical conductivity) EC به-طور میانگین ۹۰۰۰ میکروموس بر سانتی متر ) و کرت های فرعی ترکیبی از ارقام چغندرقند (شریف، آنتک و یودورو) و پرتوتابی با اشعه گاما (صفر، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ گری) بودند. تنش شوری منجر به کاهش عملکرد ریشه در سه رقم یودورو، آنتک و شریف به مقدار ۳۷/۴ %، ۳۱/۵ % و ۳۳/۴ % شد. رقم یودورو هم در شرایط آبیاری نرمال (۵/۷۴ تن در هکتار) و هم در شرایط تنش شوری (۴۶/۴ تن در هکتار) میانگین عملکرد ریشه بیشتری را نسبت به سایر ارقام داشت و در مقابل رقم شریف هم در شرایط آبیاری نرمال (۶۳/۱ تن در هکتار) و هم در شرایط تنش شوری (۴۲ تن در هکتار) میانگین عملکرد ریشه پایین تری را نشان داد. تنش شوری منجر به افزایش درصد قند در سه رقم یودورو، آنتک و شریف به میزان ۲۳/۶%، ۲۳/۷% و ۱۹/۳% شد. پرتودهی گاما در سطح ۲۰۰ گری منجر به کمترین درصد قند (۱۶/۱ %) شد و عدم پرتودهی (شاهد) و پرتودهی در سطح ۴۰۰ گری دارای بیشترین درصد قند (به ترتیب ۱۷/۳ % و ۱۷/۱ %) شدند. غلظت سدیم ریشه در هر سه رقم در شرایط آبیاری نرمال تقریبا یکسان بود که با اعمال تنش شوری این میزان در دو رقم یودورو و آنتک ۲ و ۱/۷ برابر و در رقم شریف ۲/۵ برابر افزایش یافت. دو رقم آنتک و یودورو در مواجهه با شوری از لحاظ وجود ناخالصی و درصد ملاس، عملکرد بهتری را نسبت به رقم شریف نشان دادند.
