۹ نتیجه برای فتاحی
بهمن فتاحی، وحیده ناظری، سیامک کلانتری،
دوره ۴، شماره ۱۱ - ( بهار ۱۳۹۳ )
چکیده
مریم گلی اصفهانی با نام علمی .Boiss Salvia reuterana متعلق به تیره نعناعیان و دارای پراکنش وسیعی در ایران می‌باشد. این گیاه دارای خواص دارویی متعددی از جمله ضدباکتریایی، ضدنفخ و آنتی اکسیدان می‌باشد. به منظور اهلی کردن این گیاه با ارزش، بررسی تنوع مورفولوژیک، در بین هفت منطقه طبیعی (آبسرد و دلی چای از استان تهران، آتشگاه البرز، انجیله و کاسوا از قم و شهمیرزاد و چاشم از استان سمنان) از S. reuterana و نیز یک منطقه (منطقه رودبارک از استان مازندران) از Salvia palaestina با استفاده از ۲۹ صفت مورفولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این آزمایش تنوع در میزان اسانس نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین مقدار ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی برای صفات طول شاخه گل آذین، طول و عرض برگ، قطر یقه، طول دندانه کاسه، قطر کاسه گل و طول شاخه های فرعی مشاهده شد که نشانگر تنوع بالا در بین رویشگاههای جمع آوری گیاهان می‌باشد. برخی از صفات مهم از قبیل ارتفاع گیاه هم‌بستگی معنی‌داری با طول محور گل آذین و طول و قطر کاسه گل، و همچنین بازده اسانس نیز هم‌بستگی معنی‌دار مثبتی با ارتفاع گیاه و طول شاخه های فرعی نشان داد. نمودار بدست آمده از تجزیه خوشه‌ای بر اساس تمام صفات مورد مطالعه، جمعیت‌های مورد بررسی را در فاصله ۱۲ واحد به چهار گروه تقسیم نمود. همچنین بازده اسانس پیکره رویشی از ۲/۰ تا ۳۶/۰ متغییر بود. بیشترین درصد اسانس در گیاهان رویشگاه چاشم گزارش گردید. گیاهان رویشگاه چاشم سمنان دارای ارتفاع بلند، طول و عرض برگ بیشتر و طول شاخه‌های فرعی و همچنین میزان اسانس بیشتری نسبت به بقیه مناطق بودند.
موسی رسولی، محمدرضا فتاحی مقدم، ذبیح‌اله زمانی، علی ایمانی، علی جداخانلو،
دوره ۴، شماره ۱۱ - ( بهار ۱۳۹۳ )
چکیده
کارآیی برنامه‌های به‌نژادی و تلاقی‌های هدفمند، وابسته به انتخاب والدین و آگاهی به‌نژادگر از نحوه انتقال و وراثت‌پذیری صفات به‌نژادی مورد نظر می‌باشد. در تحقیق حاضر میزان وراثت‌پذیری ۶۵ صفت مربوط به قسمت‌های مختلف رویشی، زایشی، خشک میوه و مغز در ۱۲ جمعیت (۳۲۰ نتاج) حاصل از تلاقی‌های کنترل شده ۱۳ ژنوتیپ و رقم داخلی و خارجی بادام مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج به‌دست آمده از ارزیابی والدین جمعیت‌های مورد مطالعه نشان داد که رقم ’شاهرود ۱۲‘ دیر گل ترین رقم و ژنوتیپ‌های ’۵/۱۵‘و’ ‘A زود گل تر از بقیه والدین بودند. از بین ۱۲ جمعیت مورد بررسی(۳۲۰ نتاج)، در کل ۴۶ نتاج برتر از لحاظ وراثت‌پذیری صفات ارزیابی شده با تأکید بر زمان گلدهی انتخاب شد. وراثت‌پذیری برخی صفات مهم مثل زمان گلدهی، زمان برگ دهی و عادت باردهی به‌ترتیب ۷۰/۰، ۸۰/۰ و ۷۵/۰ به‌دست آمد. همچنین برازش خط رگرسیون این صفات در سطح احتمال ۱% معنی‌دار بود. وراثت‌پذیری برخی صفات خشک میوه مثل وزن خشک میوه، طول خشک میوه، عرض خشک میوه، نرمی و سختی خشک میوه، ضخامت پوست سخت به‌ترتیب ۷۷/۰، ۶۰/۰، ۶۹/۰، ۷۳/۰ و ۶۰/۰ به‌دست آمد که برازش خط رگرسیون این صفات نیز در سطح احتمال ۱% معنی‌دار بود. وراثت‌پذیری صفات مربوط به مغز بادام مثل طول مغز، عرض مغز، وزن مغز، شکل مغز، درصد دوقلویی مغز و چروکیدگی مغز به‌ترتیب ۷۵/۰، ۷۹/۰، ۷۶/۰، ۹۶/۰، ۵۵/۰ و ۵۴/۰ تخمین زده شد.
جواد فتاحی مقدم، یوسف حمیداوغلی، رضا فتوحی قزوینی، سمانه فتح‌الهی، محمود قاسم‌نژاد، داود بخشی،
دوره ۴، شماره ۱۳ - ( پاييز ۱۳۹۳ )
چکیده
کیفیت میوه مرکبات علاوه بر خواص فیزیکی و شیمیایی، به ترکیبات آنتیاکسیدانی چون آسکوربیک اسید، فنل‌ها، فلاونوئیدها و آنزیم‌های آنتیاکسیدانی نیز بستگی دارد. گروه فلاونوئیدها به‌ویژه فلاونوئیدهای گلیکوزیدی در مرکبات غالبیت دارند و بازدارنده بیماری‌های مزمن چون سرطان و عارضه‌های قلبی و عروقی هستند. در این مطالعه میزان فلاونوئیدهای کل و همچنین نارینجین، هسپریدین، نئوهسپریدین، کوئرستین و کاتچین در میوه‌های بالغ و رسیده شش رقم مرکبات (تامسون، سیاورز، مورو، سانگینلو، تاراکو و نارنگی پیج) با دستگاه HPLC اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که همه ارقام در زمان رسیدن در اوج مقدار فلاونوئیدکل بودند. مقدار نارینجین در زمان بلوغ ارقام تامسون و تاراکو بالاترین (به‌ترتیب با مقادیر ۸/۴۵۲ و ۳/۴۳۶ میکروگرم در گرم) بود. به‌طورکلی تجمع هسپریدین در ارقام خونی بیشتر از ارقام غیرخونی بود. ارقام سانگینلو و سیاورز از نظر میزان نئوهسپریدین به‌خصوص در حالت رسیده در سطح بالایی قرار داشتند. میزان کاتچین گوشت رقم تاراکو در شهریور با ۳۶/۲۴ میکروگرم در گرم در بالاترین سطح و بعد از آن رقم سیاورز با مقدار ۶/۱۰ میکروگرم در گرم قرار داشت. میزان کوئرستین در میوه‌های نارس و در ارقام تامسون، سیاورز و تاراکو بالاتر بود. در میان ارقام مورد مطالعه، رقم تاراکو سطوح بالاتری از ترکیبات فلاونوئیدی را در حالت بلوغ و یا رسیده داشتند.
علی سرخوش، ذبیح اله زمانی، محمد رضا فتاحی مقدم، علی عبادی، علی ساعی، سید ضیاالدین طباطبایی، محمد رسول اکرمی،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۸۵ )
چکیده
به منظور بررسی مهم‌ترین صفات کمّی و کیفی میوه و اجزای آن و استفاده از این صفات برای گروه بندی ژنوتیپ‌های انار، آزمایشی با استفاده از ۲۴ ژنوتیپ صورت گرفت. در این مطالعه ۲۸ صفت کمّی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تمام صفات مورد بررسی در محدوده ارقام معنی‌دار هستند که نشان دهنده تنوع در هر صفت می‌باشد. نتایج تجزیه هم‌بستگی ساده صفات، وجود هم‌بستگی‌های مثبت و منفی معنی دار بین برخی صفات مهم را نشان داد. همچنین از تجزیه عامل برای تعیین تعداد عامل‌های اصلی استفاده شد. تجزیه عامل نشان داد که اغلب صفات مربوط به عصاره میوه و صفات دانه‌ها و هسته‌ها از اجزای تشکیل دهنده عوامل اصلی هستند. صفات مؤثر در هفت گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعا ۸۹ درصد از کل تغییرات را توجیه نمودند. در محدوده هر عامل صفات با ضرایب عاملی بالای ۷/۰ به عنوان ضرایب عاملی معنی دار در نظر گرفته شدند. تجزیه کلاستر با استفاده از این هفت عامل انجام شد و ژنوتیپ‌ها در فاصله ۹ به پنج گروه اصلی تقسیم شدند. گروه‌ها اغلب در صفت طعم میوه دارای تفاوت بودند و صفت نرم دانگی نیز در تشکیل کلاسترها مؤثر بود. علاوه بر این، با استفاده از سه عامل اصلی موقعیت ژنوتیپ‌ها در آنالیز تری پلات مشخص شد که ژنوتیپ‌های با طعم شیرین تر از ژنوتیپ‌های با طعم ملس و ترش از هم تفکیک گردیدند.
آذز خورسندی، عباس همت، سید احمد میره ای، پرویز احسان زاده، رسول امیرفتاحی،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده
محتوای رطوبت نسبی (RWC) در گیاهان یکی از مهم‌ترین پارامترهای بیوشیمیایی است و کمبود آن کارایی فتوسنتز و بهره‌وری محصول را محدود می‌کند. گزارش‌های علمی در مورد استفاده از طیف‌سنجی در تشخیص تنش خشکی برای گیاه کنجد بسیار نادر است. در این پژوهش، امکان شناسایی تنش خشکی در دو ژنوتیپ حساس (ناز تک شاخه) و مقاوم (یکتا) با پیش‌بینی RWC در برگ کنجد در شرایط تنش آبی با استفاده از شاخص‌های طیفی بررسی شد. از شاخص‌های طیفی توسعه‌یافته در قالب نسبت/تفاوت بازتاب به‌دست آمده از طیف بازتابش، محدود به ناحیه (VIS/NIR (۴۰۰-۱۱۰۰ nm استفاده شد. صد و پنجاه گلدان از هر یک از دو ژنوتیپ به طورتصادفی به سه گروه مساوی تقسیم شدند. گلدان ها در پتانسیل مکشی خاک ۰/۱- (آبیاری خوب)، ۱- (تنش متوسط)، و ۱/۵- مگاپاسکال (تنش شدید) آبیاری شدند. سپس طیف‌سنجی بازتابشی از برگ‌های هر گلدان، در ناحیه نور مرئی و مادون قرمز نزدیک تهیه شد. RWC برگ نیز اندازه¬ گیری‌شد. در اکثر موارد، روابط خطی بین RWC و میانگین سه باند طیف بازتابشی برگ شامل: سبز (۵۲۰ تا ۵۶۵ نانومتر)، قرمز (۵۸۰ تا ۷۶۰ نانومتر) و مادون‌قرمزنزدیک (۷۶۰ تا ۹۰۰ نانومتر)، و همچنین شاخص‌های پوشش گیاهی تفاضلی نرمال شده (NDVI) و نسبت‌های طیفی (SR) استخراج شده از طیف بازتابشی، به¬دست آمد. نتایج نشان داد که میانگین بازتابش منطقه قرمز با ضرایب تبیین ۰/۸۰ و ۰/۷۸ و RMSE ۴/۵۸ و ۲/۵۱، شاخص NDVI۳ با ضرایب تبیین ۰/۸۰ و ۰/۷۹ و RMSE ۳/۸۴ و ۲/۵۱ و همچنین نسبت SR با ضرایب تبیین ۰/۸۴ و ۰/۷۶ و RMSE ۳/۴۰ و ۲/۶۶ به‌ترتیب برای دو ژنوتیپ یکتا و ناز تک‌شاخه، بهترین نتایج را برای پیش‌بینی محتوای رطوبت نسبی برگ ارائه دادند بنابراین، طیف‌سنجی VIS/NIR روشی سریع، تاحدی دقیق و غیرمخرب برای تشخیص شرایط آبی کنجد است. در شرایط تنش آبی، تغییرات شدیدتر RWC برگ در ژنوتیپ "یکتا" در مقایسه با "ناز تک شاخه" منجر به عملکرد بهتر شاخص‌های طیفی بازتابشی در تخمین محتوای رطوبت نسبی برگ در این ژنوتیپ شد. نتایج ارائه شده می‌تواند منجر به توسعه یک ابزار قابل‌حمل برای تشخیص سریع و غیرمخرب RWC برگ کنجد شود.
اورنگ خادمی، یونس مستوفی، ذبیح اله زمانی ، محمد رضا فتاحی مقدم ،
دوره ۱۲، شماره ۴۳ - ( بهار ۱۳۸۷ )
چکیده
در این آزمایش پاسخ میوه خرمالوی رقم کرج، در مرحله پس از برداشت، نسبت به تیمار اتانول به منظور کاهش گسی بررسی و نیز اثر این تیمار بر برخی از ویژگی‌های مهم میوه مطالعه گردید. میوه‌های خرمالو در سه مرحله مختلف برداشت و در هر مرحله با توجه به نتایج آزمایش مرحله قبل، آزمایش جداگانه‌ای طراحی و اجرا شد. بهترین تیمار رفع گسی اتانول در این مطالعه، کاربرد ۱۰ میلی‌لیتر اتانول ۳۸% به ازاء هر کیلوگرم میوه و در مدت زمان ۴۸ ساعت شناخته شد. زمان نگه‌داری پس از تیمار با وجود نرم شدن بافت میوه و آزاد سازی بیشتر پکتین محلول تأثیری بر کاهش غلظت تانن محلول نداشت. نتایج آزمایش نشان داد که تیمارهای اتانول و شرایط دمایی آزمایش سفتی بافت میوه را کاهش و رنگ زمینه میوه را افزایش دادند، اما تأثیر تیمارهای اتانولی بیشتر از تأثیر شرایط دمایی بود. شرایط دمایی تولید اتیلن را افزایش داده و از این طریق سفتی بافت میوه را کاهش و شاخص رنگ زمینه میوه را افزایش داد. تیمار اتانول تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر تولید اتیلن نداشت و تغییرات ایجاد شده توسط آن ناشی از تأثیر مستقیم تیمار اتانول یا عواملی غیر از اتیلن بوده است.
مجید امینی دهقی، سید علی محمد مدرس ثانوی، فرهاد فتاحی نیسیانی،
دوره ۱۲، شماره ۴۵ - ( پاييز ۱۳۸۷ )
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و جنیستئین(Genistein) بر مقدار نیتروژن و گره‌زایی سه گونه یونجه یک‌ساله، آزمایشی در شرایط مزرعه‌ای به‌صورت فاریاب در سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس (طول ۵۱ درجه و ۸ دقیقه و عرض ۳۵ درجه و۴۲ دقیقه) انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در چهار تکرار انجام شد. تاریخ های کاشت (اول، دهم و بیستم اسفند) در کرت‌های اصلی و گونه‌های یونجه یک‌ساله (Medicago polymorpha cv. Santiago, M. rigidula cv. Rigidula, M. radiata cv. Radiata) در کرت‌های فرعی و غلظت‌های مختلف جنیستئین (۰ و ۲۰ میکرومول بر لیتر) در کرت‌های فرعی فرعی قرار گرفتند. محتوی نیتروژن گیاه، گره‌زایی و سایر صفات در گونه‌های مورد بررسی تفاوت معنی‌داری داشتند و گونه M. polymorpha در تاریخ کاشت سوم (بیستم اسفند) نسبت به گونه‌های دیگر از نظر وزن خشک گره، تعداد گره، تعداد گره در هر کلون تعداد دسته گره و قطر گره برتر بود. گونه M. rigidula نسبت به سایر گونه‌ها مقاومت بیشتری به سرما در تاریخ اول کاشت نشان داد، همچنین ۲۰ میکرومول در لیتر جنیستئین تأثیر افزاینده‌ای بر گره‌زایی و محتوی نیتروژن در تمامی گونه‌های یونجه یک‌ساله داشت. جنیستئین در تاریخ کشت اول در تمام گونه‌ها باعث افزایش گره‌زایی و محتوی نیتروژن گیاه شد که این امر مؤید تأثیر این ماده در بهبود گره‌زایی و افزایش محتوی نیتروژن یونجه‌های یک‌ساله در شرایط مزرعه می‌باشد.
جواد عرفانی مقدم، علی عبادی، محمد رضا فتاحی مقدم،
دوره ۱۲، شماره ۴۵ - ( پاييز ۱۳۸۷ )
چکیده
بی‌دانگی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کیفی میوه برای انگورهای تازه خوری و کشمشی می‌باشد. اصلاح انگور در ایران برای مصارف تازه‌خوری و کشمشی با دورگ گیری بین رقم‌های بی‌دانه و دانه‌دار بر پایه نتایج ارزیابی ۹۰ رقم از رقم‌های موجود در کلکسیون انگور پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال ۱۳۷۸ آغاز شده است. از کل۱۴۰۰ نتاج حاصل از ۲۶ ترکیب تلاقی مختلف، ۳۸۱ نتاج به مرحله میوه‌دهی رسیدند که در طی دو فصل ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتاج به‌دست آمده بر اساس ارزیابی‌های انجام شده بر پایه متوسط وزن تر یک بذر یا شبه بذر به چهار کلاس کاملاً بی‌دانه، تا حدی بی‌دانه، تا حدی دانه‌دار و کاملاً دانه‌دار تقسیم شدند. بر این اساس، ۴۲ نتاج (۱۱%) در کلاس کاملاً بی‌دانه ، ۵۲ نتاج (۶/۱۳%) در کلاس تا حدی بی‌دانه، ۹۲ نتاج (۱/۲۴%) در کلاس تا حدی دانه‌دار و ۱۹۵ نتاج (۲/۵۱%) در کلاس کاملاً دانه‌دار قرار گرفتند. درصد نتاج بی‌دانه تولید شده توسط چهار والد پدری عسکری، یاقوتی، بی‌دانه سفید و بی‌دانه قرمز به ترتیب ۴/۱۵%، ۸/۱۰%، ۳/۹% و ۶/۱۰% بوده است در حالی که درصد نتاج بی‌دانه برای هر والد مادری موسکات هامبورگ، قزل‌اوزوم، دیزماری، رجبی سفید، علی بابا، الحقی قرمز و تبرزه به ترتیب ۴/۵%، ۵%، ۵/۱۷% ۲/۱۳%، ۴/۱۰%، صفر و ۳۶% به‌دست آمد. نتایج نشان داد در بین والدین پدری رقم‌های یاقوتی و بی‌دانه قرمز و در بین والدین مادری رقم تبرزه شجره بهتری برای انتقال بی‌دانگی بکرباری کاذب دارند.
علی قرقانی، علیرضا طلایی، ذبیح الله زمانی، محمد رضا فتاحی مقدم، حسن حاج نجاری، سو گاردینر،
دوره ۱۳، شماره ۴۸ - ( تابستان ۱۳۸۸ )
چکیده
برای بررسی توارث آلل های مکان های ر یز ماهواره و ضرورت استفاده از پوشش بر ای گرده افشانی کنترل شده در سیب، دورگه های حاصل شفیع آبادی‘ که حاصل دو روش استفاده و عدم استفاده از پوشش بعد از گرده افشانی کنترل شده ’ × ‘ از تلاقی ارقام سیب ’گلدن اسموتی بودند، مورد استفاده قرار گرفت . از تعداد ٦٠ دانهال ( ٣٠ مورد بر ای هر روش گرده افشا نی) به همر اه والدین و ارقامی که به عنوان منابع (CH۰۳c و ۰۷ CH۰۴a۱۲ ،CH۰۳d۰۷ ، CH۰۳d استخراج شد. چهار نشانگر ری ز ماهواره (شامل ۱۲ DNA ، احتمالی دانه گرده مطرح بودند به روش واکنش زنجیره ای پلیمراز با DNA چند شکل بین والد ین گز ینش شده و آغازگرها ی فلورسنت و یژه آنها تهیه شد . قطعه ها ی و نرم افزار ژن اسکن ABI آغازگرهای فلورسنت نشان دار شده با رنگهای مختلف تکثیر شدند و با استفاده از یک توالی یاب اتوماتیک ۳۷۷ نسخه ٢ و براساس استاندارد درونی، اندازه باندها تعیین شد. نتایج نشان داد که تمام دانها لها هر یک از آلل ها ی خود را در هر مکان ریزماهواره از یکی از والد ین به ارث برده اند و دو روش استفاده و عدم استفاده از پوشش از نظر گرده افشا نی با منبع گرده ناخواسته، هیچ گونه تفاوتی با همد یگر نداشتند و در بین دانهال های مورد بررسی هیچ دانهال حاصل از گرده ناخواسته دیده نشد . توز یع آلل های ریز ماهواره در هر مکان نشان داد که توارث آنها به صورت هم بارز بوده و با توجه به آزمون کا ی اسکور اختلاف معنی داری با نسبت ها ی مندلی ١:١:١:١ و ١:٠ نداشتند . این نتا یج نشان داد که حداقل در موارد با حساسیت کمتر مثل اصلاح رقم که مستلزم گرده افشا نی کنترل شده تعداد ز یادی گل در زما نی محدود است، ضرورتی بر ای استفاده از پوشش وجود ندارد . این نتا یج همچنین کار ایی ر یزماهواره ها را در تعیین روابط والد - نتاج جمع یت ها بر ای استفاده در مطالعا تی نظیر توارث پذیری صفات و آلل ها، تجز یه جمعیت های در حال تفرق، تهیه نقشه های ژنتیکی و پیوستگی و بازیابی شجره تاریخی درختان میوه نشان داد.
