مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های کنجد (.Sesamum indicum L) برای تحمل خشکی، آزمایشی در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. در این آزمایش ۲۱ ژنوتیپ انتخاب شده از توده‌های بومی همراه با هفت رقم خارجی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با دو تکرار در سال اول و سه تکرار در سال دوم و به‌طور جداگانه در دو رژیم رطوبتی معمول و کم‌آبیاری (به‌ترتیب شامل آبیاری بر اساس ۶۰ و ۹۰ درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده خاک)، ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اثر رژیم رطوبتی بر عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها معنی‌دار بود و میانگین عملکرد دانه دو سال برای محیط با آبیاری معمول ۲۱۸۶ و برای محیط کم‌آبیاری ۱۲۳۱ کیلوگرم در هکتار برآورد شد. بر اساس داده‌های دو سال، بیشترین عملکرد دانه در حالت آبیاری معمول مربوط به ژنوتیپ شیراز ۵ و در حالت کم‌آبیاری مربوط به ژنوتیپ‌های مرکزی ۱ و شیراز ۵ بود. با بررسی شاخص‌های مختلف تحمل و حساسیت به تنش خشکی (TOL، MP، GMP، HARM، SSI، STI، DRI، ATI، SSPI و SNPI) به‌نظر می‌رسد که شاخص‌های STI، MP و SNPI شاخص‌های مناسب‌تری برای شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل در کنجد هستند و بر اساس این شاخص‌ها، ژنوتیپ شیراز ۵ در طی دو سال آزمایش به‌عنوان متحمل‌ترین و با پتانسیل تولید بالا و ژنوتیپ چینی به‌عنوان حساس‌ترین و با پتانسیل تولید کمتر معرفی شدند.