کبری رفیعی، سید عطاءاله سیادت، خلیل عالمی سعید، علیرضا ابدالی، خاتون یوسفی، مهدی نقی زاده،
دوره ۴، شماره ۱۱ - ( بهار ۱۳۹۳ )
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر میزان عملکرد دانه و روند پر شدن دانه در ارقام تریتیکاله، آزمایشی در سال زراعی ۸۹- ۱۳۸۸ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رامین ملاثانی واقع در شمال شرقی اهواز به‌صورت بلوکهای نواری در چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای تاریخ کاشت شامل ۲۰ آبان و ۱۴ آذرماه و تیمارهای رقم شامل ۱۳ رقم جدید تریتیکاله به نامهای ET,۷۹-۳، ET.۷۹-۴، ET.۷۹-۱۷،ET.۸۲-۸، ET.۸۲-۱۵، ET.۸۲-۱، ET.۸۳-۲۰، ET.۸۴-۵، ET.۸۴-۸، ET.۸۴-۱۵،ET.۸۵-۷ ، ET.۸۵-۹ و رقم ژوانیلو-۹۲ به‌عنوان رقم شاهد بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت تأثیر معنی‌داری بر طول دوره کاشت تا پنجه دهی، طول دوره کاشت تا سنبله دهی و میزان کلروفیل داشت. بین ارقام تفاوت معنی‌داری در ارتفاع بوته، طول سنبله، طول دوره کاشت تا سنبله دهی و میزان کلروفیل مشاهده شد. تاریخ کاشت اول با طول دوره پر شدن ۱۳/۳۴ روز از سرعت پر شدن پایین‌تری ۲۶/۱ نسبت به تاریخ کاشت دوم برخوردار بود. در تاریخ کاشت دوم به‌علت برخورد بیشتر با گرمای هوا طول دوره پر شدن دانه به ۵/۲۵ روز کاهش پیدا کرد، ولی در عوض به‌علت مناسب بودن درجه حرارت سرعت پر شدن دانه به ۵۱/۱ میلی‌گرم در روز افزایش پیدا کرد. بنابراین یکی از راهکارهای افزایش وزن هزار دانه و عملکرد استفاده از ارقامی است که با تحمل به گرما و تنش‌های محیطی آخر فصل قادر باشند با فتوسنتز بیشتر طول دوره پر شدن خود را افزایش دهند. ارقام ,ET.۷۹-۳ ET.۸۲-۱۶ و ژوانیلو-۹۲ در تاریخ کاشت دیرتر (۱۴ آذر) و ارقام ET.۸۴-۵ و ET.۷۹-۱۷ در تارخ کاشت زودتر (۲۰ آبان) بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند.
