مطالعات نشان میدهد برخی از گیاهان دارویی دارای اثرهای دگرآسیبی می‌باشند. بنابراین یکی از ابزارهای کاهش مصرف سموم علف‌کش، استفاده از خاصیت دگرآسیبی موجود در این گونههای گیاهی میباشد. این گیاهان در صورت قرارگیری در تناوب زراعی از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف عصاره آبی برگ، ساقه، گل و ریشه گیاهان دارویی پونه و رازیانه بر صفات جوانه‌زنی و رشد ذرت (رقم سینگل‌کراس ۷۰۴) و نخود (رقم سفید) انجام گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با ۴ تکرار اجرا شد. ابتدا عصاره آبی غلیظ ۶% وزنی- حجمی تهیه و سپس عصارههای رقیق با استفاده از آب مقطر در غلظت‌های صفر، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد بهدست آمد. نتایج نشان داد که گیاهان دارویی پونه و رازیانه دارای اثر دگرآسیبی می‌باشند و اثر عصاره آبی اندام‌های مختلف این گیاهان بر صفات جوانه‌زنی ذرت و نخود یکسان نیست. غلظت عصارههای آبی، بر صفات جوانه‌زنی از قبیل درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و زمان شروع تا پایان جوانه‌زنی تأثیرگذار میباشد. به‌طوری که با افزایش غلظت، شدت بازدارندگی بیشتری در صفات مورد مطالعه مشاهده گردید. از بین اندام‌های مورد مطالعه به‌ترتیب ساقه، برگ، گل و ریشه و از بین دو گیاه دارویی، رازیانه اثر بازدارندگی شدیدتری بر صفات جوانه‌زنی ذرت و نخود داشتند.
