احمدرضا عباسی‌فر، فرشاد دشتی، عبدالکریم چهرگانی،
دوره ۵، شماره ۱۵ - ( ۳-۱۳۹۴ )
چکیده
سیر (Allium sativum L.) به‌دلیل عقیم بودن، توانایی تولید بذر را ندارد. جهت مطالعه گل‌دهی و تعیین باروری دانه گرده، تعداد ۶۸ هم‌گروه سیر از نقاط مختلف ایران جمع‌آوری و در سال‌های زراعی ۹۰-۱۳۸۹ و ۹۱-۱۳۹۰ در مزرعه تحقیقاتی گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه همدان مورد بررسی قرار گرفتند. برای تشخیص باروری گرده در هم‌گروه‌های سیر ایرانی از نشانگر اختصاصی RAPD، آزمون جوانه‌زنی دانه گرده، تشخیص زنده بودن گرده توسط استوکارمین و کاشت میوه و کیسه جنینی در محیط‌های کاشت مصنوعی استفاده گردید. نتایج نشان داد تعداد ۳۷ هم‌گروه سیر ایرانی توانایی ایجاد ساقه گل‌دهنده و تولید گل‌آذین را داشتند. رنگ پذیری دانه‌های گرده با استفاده از استوکارمین در محدوده‌ای بین حداقل ۵/۰ تا حداکثر ۲۰ درصد قرار گرفت که نشانگر عدم زنده بودن دانه‌های گرده می‌باشد. عدم تشکیل دو نشانگر ویژه OPJ۱۲۱۳۰۰ و OPJ۱۲۱۷۰۰ در همه هم‌گروه‌ها و عدم رشد دانه گرده در محیط کشت، عقیمی دانه گرده را در هم‌گروه‌های سیر ایرانی به‌کار رفته در این آزمایش ثابت نمود. زنده ماندن میوه و کیسه جنینی به‌مدت بیش از دو ماه در محیط کشت، می‌تواند نشان‌دهنده سلامت و توانایی آنها برای انجام لقاح با دانه گرده زایا باشد.
