مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

در سیستم هواکشت، بهینه‌سازی مواد مغذی مهم‌ترین عامل برای تولید با کیفیت و عملکرد بالای بذر سیب‌زمینی سالم است. ایﻦ پژوهش طی دو سال (۱۳۹۸-۱۳۹۷) در گلخانه و مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل با هدف تعیین بهینه‌سازی تغذیه سیب‌زمینی در سیستم هواکشت به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل گیاهچه‌های سه رقم سیب‌زمینی (آگریا، کایزر و بانبا)، فاکتور دوم در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف کود شیمیایی و فاکتور سوم در دو سطح شامل عدم کاربرد و کاربرد ترکیب سه نوع باکتری (Azospirillum lipoferum OF، Pseudomonas putida ۱۶۹، Azetobacter chroococcum ۵) بودند. در سال دوم، آزمایش در مزرعه به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و با دو فاکتور انجام شد. فاکتور اول مینی‌تیوبرهای تولیدی از سیستم هواکشت در سه رقم آگریا، کایزر، بانبا و فاکتور دوم در چهار سطح عدم مصرف و مصرف باکتری‌های Azospirillum lipoferum، Pseudomonas putida، Azetobacter chroococcum بودند. نتایج آزمایش هواکشت نشان داد بیشترین تعداد و وزن مینی‌تیوبر در بوته در رقم بانبا و بیشترین تعداد استولون و تعداد روز تا غده‌زایی در رقم کایزر تحت تأثیر تغذیه با کود شیمیایی به‌دست آمدند. کاربرد ترکیب سه نوع باکتری، اثر معنی‌دار بر افزایش ارتفاع بوته نسبت به کاربرد کود شیمیایی داشت. در بررسی بین ارقام، بیشترین ارتفاع بوته در رقم کایزر و بیشترین تعداد استولون در رقم بانبا به‌دست آمد. بررسی نتایج آزمایش مزرعه نیز نشان داد کاربرد باکتری‌های Azospirillum در ارقام اگریا و بانبا و باکتری Pseudomonas در رقم بانبا تأثیر معنی‌داری در افزایش تعداد غده داشته‌اند. بیشترین وزن غده در ارقام اگریا و کایزر و همچنین بیشترین وزن خشک غده در رقم اگریا با کاربرد باکتری Azospirillum حاصل شد. در مقایسه بین ارقام، بیشترین تعداد ساقه در بوته متعلق به رقم کایزر بود. با توجه به نتایج این پژوهش، تغذیه با کود شیمیایی در سیستم هواکشت و استفاده از باکتری Azospirillum lipoferum در مزرعه می‌تواند سبب افزایش عملکرد سیب‌زمینی شود.