جواد لامعی هروانی،
دوره ۲، شماره ۴ - ( ۵-۱۳۹۱ )
چکیده
به منظور ارزیابی فنی و اقتصادی کشت مخلوط خلر با جو و تریتیکاله، آزمایشی به مدت دو سال (۸۷-۱۳۸۵) در ایستگاه تحقیقاتی دیم خدابنده انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با ۹ تیمار در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص ارقام جو، تریتیکاله و خلر و کشت مخلوط این گیاهان با نسبت‌های ۱ : ۳، ۱ : ۱ و ۳ : ۱ بودند. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که اثر تیمار کشت بر میانگین عملکرد ماده خشک و نسبت برابری زمین در سطح احتمال ۱% معنی‌دار است. کمترین مقدار عملکرد ماده خشک (۵۹/۰ تن در هکتار) از تیمار کشت خالص خلر حاصل شد. مقادیر عملکرد ماده خشک در کشت مخلوط خلر با جو، ۲/۳۸ تا ۵/۶۸ درصد بیشتر از کشت مخلوط خلر با تریتیکاله در نسبت‌های مشابه بود. نسبت برابری زمین در کلیه تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از یک به دست آمد. با افزایش سهم جو و تریتیکاله در نسبت های مختلف کشت مخلوط، مقادیر عملکرد ماده خشک و نسبت برابری زمین افزایش یافت. مقادیر مثبت و زیاد شاخص‌های ضریب نسبی تراکم (۲۶/۶ - ۶۵/۱= Kcereal) و کاهش واقعی عملکرد (۴۶/۱- ۱۷۵/۰ = AYLcereal) گیاهان جو و تریتیکاله، غالب بودن این گیاهان را در رقابت بین گونه ای با خلر نشان داد. در بین تیمارهای مورد بررسی، نسبت کشت مخلوط ۷۵% جو+ ۲۵% خلر با میانگین تولید ۳۱/۲ تن در هکتار ماده خشک، نسبت برابری زمین ۵۳۸/۱ و مزیت ریالی ۲۴/۱۰۷، مناسب ترین نسبت کشت برای شرایط دیم زنجان انتخاب شد.
