به منظور بررسی تاثیر نانواکسید آهن و هیومیک اسید بر عملکرد کمی و کیفی دانه و برخی صفات فیزیولوژیک گندم دیم رقم باران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه روستای خاتون آباد شهرستان سراب، در سال ۱۳۹۸-۱۳۹۷ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی محلول پاشی با نانواکسید آهن در چهارسطح (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد، محلول پاشی ۰/۴، ۰/۸ و ۱/۲ گرم در لیتر) و کاربرد هیومیک اسید در چهار سطح (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد، محلول پاشی ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرم در لیتر) در مراحل پنجه دهی و آبستنی به ترتیب بر اساس کد ۲۴ و۴۰ زادوکس را شامل می شدند. مقایسه میانگین ها نشان داد که کاربرد توام نانواکسید آهن و هیومیک اسید در بالاترین سطح، ارتفاع بوته (۲۳ درصد)، وزن هزار دانه (۲۰/۹ درصد)، محتوای نسبی آب در مراحل ظهور سنبله و پرشدن دانه (به ترتیب ۴۲/۵ و۳۷ درصد) را در مقایسه با عدم کاربرد هیومیک اسید و نانواکسید آهن افزایش داد. همچنین بالاترین سطح نانواکسید آهن طول سنبله (۷/۴ درصد)، محتوای آهن، پروتئین و عملکرد دانه را (به ترتیب ۲۷، ۱۰/۷ و ۲۷ درصد) در مقایسه با سطح شاهد افزایش داد. نتایج مشابهی نیز در کاربرد هیومیک اسید به دست آمد. ولی کاربرد نانواکسید آهن انتقال ماده خشک از بخش هوایی و ساقه (به ترتیب ۷۴ و۳۰ درصد) و سهم فرایند انتقال مجدد در عملکرد دانه را (۲۲/۴ درصد) در مقایسه با سطح شاهد کاهش داد. براساس نتایج محلول پاشی ۱/۲ گرم در لیتر نانواکسیدآهن و ۴۰۰ میلی گرم در لیتر هیومیک اسید می تواند عملکرد کمی و کیفی دانه گندم تحت شرایط دیم را به واسطه بهبود اجزای عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیک افزایش دهد.
