مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

---

پدیده‌شناسی (فنولوژی) یکی از موضوعات مهم در علم بوم‌شناسی است که به مطالعه مراحل مختلف دوره زندگی گیاهان (پدیده‌های حیاتی) و ارتباط آن با شرایط اقلیمی و اکولوژیکی می‌پردازد. در این پژوهش پدیده‌شناسی ۵ گونه از درختان میوه متعلق به تیره Rosaceae شامل بادام، گیلاس، زردآلو، آلو و گلابی در کلکسیون درختان میوه بومی در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران به‌مدت ۵ سال (۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷) مطالعه شد. از هر گونه ۱۰ پایه انتخاب و پدیده‌های حیاتی مربوط به برگ، گل و میوه از نیمه دوم بهمن‌ماه هر سال تا اوایل آذرماه سال بعد با فواصل زمانی مشخص ثبت شد. پس از تبدیل زمان بروز پدیده‌ها به گذشت روز از ابتدای سال و تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها مشخص شد که اختلاف معنی‌داری در ظهور پدیده‌های حیاتی بین گونه‌های مختلف وجود دارد. زودترین و دیرترین زمان ظهور برگ، گل و میوه به‌ترتیب مربوط به بادام و گیلاس بود. بیشترین و کمترین زمان استقرار پدیده‌های حیاتی مربوط به برگ و گل نیز به‌ترتیب متعلق به گونه‌های بادام و گیلاس بود. هم‌چنین پس از بررسی همبستگی بین زمان وقوع پدیده‌های حیاتی با فاکتورهای اقلیمی (دما و بارندگی) مشخص شد که ارتباط معنی‌داری بین برخی فاکتورهای اقلیمی با برخی پدیده‌های حیاتی در تعدادی از گونه‌های مورد مطالعه وجود دارد.