علیرضا حسین‌پور،
دوره ۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۳ )
چکیده
اسـتان هـمدان از عـمده ترین مناطق تولـید سیر(Allium sativum) در ایران است، ولی با این وجـود بررسی‌های اندکـی در مورد وضعیت پتاسیم در مزارع سیر صورت گرفته است و تاکنون عصاره‌گیر مناسبی برای استخراج پتاسیم قابل استفاده سیر، معرفی نگردیده است. این پژوهش با هدف تعیین عصاره‌گیر یا عصاره‌گیرهای مناسب برای تعیین پتاسیم قابل استفاده خاک و سطح بحرانی پتاسیم در ۱۰ نمونه از خاک‌های استان همدان انجام شد.این آزمایش در قالب طرح کاملا ًتصادفی و به صورت فاکتوریل با دو سطح صفر و ۲۰۰ میلی گرم پتاسیم در کیلوگرم خاک در سه تکرار و عصاره‌گیری پتاسیم قابل استفاده به وسیله ۱۴ عصاره‌گیر انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد کود پتاسیم باعث افزایش عملکرد، غلظت و جذب پتاسیم به وسیله سیر شد. بر اساس مقدار پتاسیم استخراج شده عصاره‌گیرها در چهار گروه قرار گرفتند به نحوی که هم‌بستگی عصاره‌گیرها در هر گروه بسیار بالا بود. بررسی روابط هم‌بستگی نشان داد که عصاره‌گیرهای استات آمونیوم، دی تی پی ای و اسید نیتریک مولار جوشان نمی‌توانند به عنوان عصاره‌گیر پتاسیم قابل استفاده، استفاده شوند. به دلیل هم‌بستگی بالا بین سایر عصاره‌گیرها با شاخص‌های عملکرد نسبی و پاسخ گیاه بقیه عصاره‌گیرها را می‌توان به عنوان عصاره‌گیری مناسب دانست. سطح بحرانی پتاسیم به روش نموداری کیت ـ نلسون تعیین شد. سطح بحرانی پتاسیم برای ۹۰ در صد عملکرد نسبی با روش مهلیخ ۱، کلرید استرانسیم ۰۰۲/۰ مولار،کلرید کلسیم ۰/۰۱ مولار،کلرید باریم ۱/۰ مولار، کلرید استرانسیم + اسید سیتریک، استات سدیم، اسید کلریدریک ۱/۰ مولار، اسید کلریدریک۰۵/۰ مولار، اسید سولفوریک ۰۲۵/۰ مولار و آب مقطر به ترتیب ۱۳۱ ، ۵۰ ، ۴۶ ، ۱۸۶ ،۱۶۳ ، ۲۰۳ ،۲۰۲،۴۱ ،۵۰ و ۳۱ میلی گرم در کیلوگرم بود.
