RT - Journal Article T1 - Assessment of Root Growth and Physiological Responses of Four Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivars to Salinity Stress JF - JCPP YR - 2021 JO - JCPP VO - 11 IS - 1 UR - http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-2977-fa.html SP - 1 EP - 15 K1 - root system K1 - osmotic stress K1 - leaf temperature K1 - salinity tolerance AB - داشتن سامانه‌های ریشه‌ای توسعه یافته در خاک‌های شور به بهبود جذب آب و عناصر غذایی توسط گیاه کمک کرده و می‌تواند قابلیت تولید گیاه را افزایش دهد. به‌منظور بررسی ویژگی‌های سامانه ریشه‌ای چهار رقم گندم نان متفاوت از لحاظ تحمل به شوری (ارگ، افق، تجن و مروارید)، آزمایشی گلخانه‌ای با دو سطح شوری (صفر و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) در لوله‌های پی وی سی انجام شد. شوری طول ریشه‌های اصلی، مجموع طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی را کاهش داد و موجب افزایش سدیم اندام هوایی، دمای برگ و مقدار کلروفیل در مقایسه با شاهد شد. طول ریشه‌های اصلی تحت شرایط شوری در ارقام متحمل (ارگ و افق) بیشتر از ارقام حساس بود. مجموع طول ریشه در رقم افق در پاسخ به تنش شوری بیشتر از بقیه ارقام بود و رقم ارگ بیشترین کاهش (64%) را نشان داد اما مقدار اندازه‌گیری شده این صفت در همه ارقام تحت تنش شوری برابر بود. اثرات زیانبار شوری بر وزن خشک اندام هوایی در ارقام متحمل (16%) و حساس (18%) تقریباً مشابه بود. هر چند در شرایط شوری دمای برگ و مقدار کلروفیل ارقام تفاوت معنی‌داری از خود نشان ندادند، اما تغییرات آنها تحت این شرایط نسبت به شاهد متفاوت بود. نتایج نشان داد که در این آزمایش کاهش رشد اولیه ریشه‌ها بیشتر به‌دلیل اثرات اسمزی املاح در اطراف ریشه‌ها بوده و در ارقام متحمل و حساس تقریباً مشابه است. بنابراین با توجه به اثرات تنش شوری بر ویژگی‌های سامانه ریشه‌ای و پاسخ‌های رشدی ریشه به شوری، می‌توان از آن به‌عنوان ملاک مناسبی در انتخاب به‌منظور تحمل به شوری بهره‌گیری کرد. مقایسه پاسخ‌های رشدی ریشه و اندام هوایی به تنش شوری نشان داد که در شرایط شوری تنظیم جذب آب و عناصر غذایی توسط ریشه‌ها می‌تواند از اهمیت بیشتری نسبت به تنظیم هدایت روزنه‌ای در تحمل صدمات ناشی از شوری برخوردار باشد. LA eng UL http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-2977-fa.html M3 10.47176/jcpp.11.1.27578 ER -