AU - Gholinezhad, E. AU - Eivazi, A. TI - The Effect of Different Amounts of Irrigation and Planting Methods on Water Use Efficiency, Grain Yield and Some Physiological and Biochemical Traits of Wheat (Triticum aestivum L.) PT - JOURNAL ARTICLE TA - JCPP JN - JCPP VO - 12 VI - 3 IP - 3 4099 - http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3188-fa.html 4100 - http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3188-fa.pdf SO - JCPP 3 AB  - این پژوهش در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی با طول جغرافیایی45 درجه و 2 دقیقه شرقی، عرض جغرافیایی 37 درجه و 44 دقیقه شمالی و ارتفاع 1352 متر از سطح دریا واقع در 25 کیلومتری ارومیه به¬صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل مقادیر متفاوت آبیاری در سه سطح (تأمین 100، 75 و 50 % نیاز خالص آبیاری گیاه) و فاکتور دوم روش کاشت در چهار سطح (کاشت سنتی آبیاری، کاشت سه خط روی پشته (عرض پشته 30 سانتی‌متر)، کاشت 4 خط روی پشته (عرض پشته 45 سانتی‌متر) و کاشت 5 خط روی پشته (عرض پشته 60 سانتی‌متر)) بود. نتایج نشان داد بیشترین مقدار کارایی مصرف اقتصادی آب (1/38 کیلوگرم بر مترمکعب)، کارایی مصرف زیستی آب (3/22 کیلوگرم بر مترمکعب)، محتوای کاروتنوئید (1/02 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ)، نسبت کلروفیل a به b (3/52) و درصد پروتئین دانه (9/89 %) از آبیاری 50% نیاز خالص به‌دست آمد. اما حداکثر بیشینه عملکرد دانه (7093/30 کیلوگرم بر هکتار) و عملکرد زیستی (15282 کیلوگرم بر هکتار)، کلروفیل a (1/59 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ)، کلروفیل b (0/56 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ)، مجموع کلروفیل a و b (2/15 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) و عملکرد پروتئین (806/85 کیلوگرم بر هکتار) از آبیاری 100% نیاز خالص حاصل شد. کاشت سه خط روی پشته، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، کارایی مصرف اقتصادی آب، کارایی مصرف زیستی آب، محتوای کاروتنوئید، رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد پروتئین را به‌ترتیب به میزان 29، 33، 29، 33، 38، 7 و 35% افزایش داد. به‌طورکلی بر اساس یافته‌های ما در این پژوهش، کاشت گندم روی پشته از نظر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب نسبت به روش سنتی (کرتی) برتری داشت همچنین کاهش مصرف آب آبیاری تا 50% نیاز خالص تفاوت معنی‌داری در عملکرد دانه و زیستی ایجاد نکرد. لذا جهت صرفه‌جویی در مصرف آب و بهبود کارآیی مصرف آب تیمار آبیاری 50% نیاز خالص با کاشت سه خط روی پشته پیشنهاد می‌شود. CP - IRAN IN - Associate Professor, Department of Agricultural Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran LG - eng PB - JCPP PG - 149 PT - Applicable YR - 2022