RT - Journal Article T1 - Evaluation of Seed Yield Stability of Sunflower Genotypes Using Non-Parametric Statistics JF - JCPP YR - 2022 JO - JCPP VO - 12 IS - 1 UR - http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3101-fa.html SP - 1 EP - 13 K1 - Genotype × environment interaction K1 - Stability analysis K1 - Cluster analysis K1 - Hybrid AB - ارزیابی ژنوتیپ‌های آفتابگردان در شرایط محیطی مختلف، می‌تواند در شناسایی ژنوتیپ‌های پایدار و با پتانسیل عملکرد بالا مفید باشد. به‌منظور مطالعه¬ی پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های آفتابگردان، تعداد یازده هیبرید جدید به¬همراه چهار رقم گلسا، قاسم، شمس و فرخ در چهار ایستگاه‌ تحقیقاتی کرج، ساری، کرمانشاه و دزفول در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی (1397-99) ارزیابی شدند. نتایج تجزیه مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثر محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط معنی‌دار بود. معنی‌دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، بیانگر واکنش متفاوت ژنوتیپ‌ها در محیط‌های مختلف بود، از این¬رو، امکان تجزیه پایداری ژنوتیپ‌ها وجود داشت. تجزیه خوشه‌ای آماره‌های ناپارامتری، ژنوتیپ‌های آفتابگردان را در سه گروه اصلی قرار داد. بر اساس میانگین رتبه همه آماره‌های ناپایداری مورد مطالعه، ژنوتیپ‌های شماره 5 و 14 با کمترین مقادیر میانگین رتبه به‌عنوان پایدارترین و ژنوتیپ‌های شماره 1، 11، 12 و 9 با بیشترین میانگین رتبه به¬عنوان ناپایدارترین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه شناسایی شدند. همچنین نتایج نشان داد که آماره‌های ناپارامتری Si(6)، NPi(2) و NPi(4) با میانگین عملکرد دانه و مفهوم دینامیک پایداری رابطه داشتند، از این¬رو استفاده از این روش‌ها برای گزینش ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا در آفتابگردان مناسب است. در مجموع، ژنوتیپ شماره 5 با میانگین عملکرد دانه 3355 کیلوگرم در هکتار و پایداری عمومی بالا، هیبرید برتر این آزمایش بود که می‌تواند در مطالعات اصلاحی آینده جهت تولید رقم جدید با پتانسیل عملکرد و پایداری بالا استفاده شود. LA eng UL http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3101-fa.html M3 10.47176/jcpp.12.1.36104 ER -