AU - Gholamhoseini, M. AU - Mansouri, S. AU - Masoudi, B. AU - Shariati, F. TI - Evaluation of Grain Yield and Agronomic Traits of Foreign Sesame (Sesamum Indicum. L) Genotypes under Drought Stress Conditions PT - JOURNAL ARTICLE TA - JCPP JN - JCPP VO - 12 VI - 2 IP - 2 4099 - http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3131-fa.html 4100 - http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3131-fa.pdf SO - JCPP 2 AB  - با وجود قابلیت بالای تولید کنجد در کشور، عملکرد و کارایی مصرف آب آن پایین است. بنابراین شناسایی ژنوتیپ‌هایی با عملکرد دانه بالا به‌ویژه در شرایط تنش خشکی برای توسعه کشت این گیاه ضرورت دارد. بدین منظور پاسخ کمی و کیفی 20 ژنوتیپ وارداتی کنجد به شرایط تنش خشکی در اقلیم نیمه خشک ایران در کرج (مزارع تحقیقاتی مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر) طی سال‌های 1397 و 1398 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی به صورت کرت‌های خرد شده با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری در دو سطح شامل آبیاری کامل و تنش خشکی در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های کنجد (20 ژنوتیپ وارداتی همراه با یک رقم داخلی به‌عنوان شاهد) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. بر اساس نتایج ژنوتیپ‌های شماره 6، 8، 12 و 17 در گروه زودرس، ژنوتیپ‌های شماره 1، 2، 10، 11، 14، 16، 18، 19 و 20 در گروه میان‌رس، ژنوتیپ‌های شماره 3، 4، 5، 7، 9، 13 و 15 در گروه دیررس و رقم داخلی اولتان در گروه خیلی دیررس دسته‌بندی شدند. در بین ژنوتیپ‌ها، ژنوتیپ شماره 7 با شاخص سطح برگ 3/27 بیشترین و ژنوتیپ شماره 20 با شاخص سطح برگ 1/00 کمترین این صفت را دارا بودند. همچنین نتایج بیانگر آن بود که تیمار تنش خشکی 35، 44 و 35 درصد به‌ترتیب تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه را کاهش داد. از طرف دیگر در تمامی ژنوتیپ‌ها اعمال تنش خشکی باعث افت عملکرد دانه و ماده خشک شد. نتایج بیانگر آن است که ژنوتیپ شماره 6 با 50 درصد کاهش عملکرد دانه بیشترین و ژنوتیپ شماره 11 با 26 درصد افت عملکرد دانه کمترین تأثیرپذیری را از اعمال تنش نشان دادند. در صفت عملکرد دانه، ژنوتیپ شماره 7 در هر دو تیمار آبیاری به‌طور معنی‌داری بیشترین مقدار عملکرد دانه را داشت (1531 و 1107 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی). با این حال به¬دلیل طول دوره رشد کوتاه‌تر، افت کمتر عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی و عملکرد روغن بالا، ژنوتیپ شماره 11 نیز به‌عنوان ژنوتیپ برتر در نظر گرفته شد. CP - IRAN IN - Seed and Plant Improvement Institute. Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj. Iran LG - eng PB - JCPP PG - 19 PT - Research YR - 2022