Journal of Crop Production and Processing
نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی
Isfahan University of Technology - Journal of Crop Production and Processing
http://jcpp.iut.ac.ir
1
admin
2251-8517
2251-8525
fa
jalali
1377
4
1
gregorian
1998
7
1
2
2
online
1
fulltext
fa
تجزیه و تحلیل ژنتیکی صفات کمی و تعیین کننده کیفیت در جمعیتهای F2 برنج <span dir=ltr>(<i>Oryza sativa </i>L.)</span>
Genetic Analysis of Quantitative and Qualitative Characteristics in Segregating (F2) Populations of Rice (<i> Oryza Sativa </i>L.)
عمومى
General
پژوهشي
Research
هفت رقم ایرانی و خارجی برنج به صورت طرح “دی آلل یک طرفه” تلاقی داده شد. والدین تلاقیها، به همراه نتاج F2 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار کشت و برخی از صفات کمی و تعیین کننده کیفیت (نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، وزن برنج قهوهای و سفید، وزن پوسته برنج، بازده تبدیل و درصد برنج خرد، عملکرد ارقام، درصد آمیلوز، دمای ژلاتینی شدن و غلظت ژل دانه برنج) در آنها اندازهگیری گردید. تجزیه واریانس دادهها حاکی از وجود تفاوتهای معنیدار بین ژنوتیپها و اثرات ترکیبپذیری عمومی برای کلیه صفات و ترکیبپذیری خصوصی برای برخی صفات (نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، بازده تبدیل و درصد برنج خرد) بود. تحلیل گرافیکی نتایج حاکی از وجود غالبیت جزئی در کنترل ژنتیکی صفاتی مانند نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای (بدون پوسته) برنج، عملکرد دانه، درصد آمیلوز، دمای ژلاتینی شدن و غلظت ژل میباشد. لذا گزینش برای این گونه صفات با توجه به سهم نسبتاً زیاد اثرات افزایشی ژنها میسر میباشد. در کنترل ژنتیکی وزن برنج قهوهای غالبیت کامل و وزن برنج سفید و همچنین وزن پوسته برنج اثرات فوق غالبیت ژنها نقش تعیین کنندهای دارند. بنابراین با توجه به سهم بیشتر اثرات غیرافزایشی ژنها، انتخاب برای این صفات نمیتواند چندان مفید باشد. تفسیر نتایج حاصله حاکی از کنترل ژنتیکی مقادیر بیشتر طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، وزن برنج قهوهای و سفید، عملکرد دانه و درصد آمیلوز توسط ژنهای مغلوب میباشد و کنترل مقادیر کمتر آنها توسط ژنهای غالب صورت میگیرد. برای نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، رقم دمسیاه و برای وزن برنج قهوهای و سفید، رقم سپیدرود بیشترین ژنهای مغلوب را دارا هستند. برای عملکرد دانه بیشتر، رقم IR 28 و وزن پوسته کمتر، رقم سپیدرود بیشترین ژنهای مغلوب را دارند.
Seven Iranian and foreign cultivars of rice were crossed in a half-diallel. Parents with F2-generations were transplanted in a randomized complete blocks design with 3 replications and evaluated for length to breath ratio of paddy and brown rice, head rice and crust, grain yield, percent of head rice and broken rice, amylose content, gelatinization temperature and gel consistency. The ANOVA table showed significant differences among genotypes, general combining ability effects for all traits and specific combining ability effects for length to breath ratio of paddy and brown rice, percent of head rice and broken rice, so representing additive and non-additive effects in genetic control of the traits involved, respectively. The graphical analysis of the results showed partial dominance for length to breath ratio of paddy and brown rice, grain yield, amylose content, gelatinization temperature and gel consistency. Because of additive gene effects, genetic advance from selection would be high for these traits. The genetic control of brown rice weight is complete dominance, and for weight of head rice and rice crust weight over dominance involved. So, genetic advance by selection for these traits would be poor. In the genetic control of higher length to breath ratio of paddy and brown rice, brown and head rice weight, grain yield and amylose content recessive genes are involved. Domsiah for higher to breath ratio of paddy and brown rice and Sepidrud for brown and head rice weight had the most recessive genes. IR28 for higher grain yield and Sepidrud for less crust weight had the most recessive genes.
قابلیت توارث ، ترکیب پذیری، اثر ژن ، تلاقی دای آلل
Heretibility, Combining ability, Gene effect, Diallel cross
17
29
http://jcpp.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-255&slc_lang=fa&sid=1
Rahim
Honarnejad
رحیم
هنرنژاد
10031947532846007139
10031947532846007139
Yes
Alireza
Tarang
علیرضا
ترنگ
10031947532846007140
10031947532846007140
No
Abdolhossain
Sheykh Hossainian
عبدالحسین
شیخ حسینیان
10031947532846007141
10031947532846007141
No