مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

گلرنگ یکی از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی است که به‌طور عمده به‌عنوان یک گیاه دانه روغنی در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان کشت می­شود. این مطالعه با هدف ارزیابی دماهای پایه، بهینه و بیشینه ژنوتیپ­هایی از گونه­های مختلف جنس Carthamus و همچنین به‌منظور بررسی آثار تنش خشکی در محیط مادری بذر، بر شاخص­های جوانه‌زنی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1393 انجام شد. بدین‌منظور 13 ژنوتیپ از پنج گونه C. tinctorius، C. palaestinus، C. oxyacanthus، C. glaucus و C. lanatus که از محیط مادری با دو شرایط شاهد و تنش خشکی برداشت شده بودند، در قالب آزمایش فاکتوریل درون اتاقک رشد در 9 دمای متفاوت شامل 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی­گراد قرار داده شدند. نتایج نشان داد که آثار ژنوتیپ، گونه، دما، تنش در محیط مادری و برخی از اثرات متقابل آنها بر روی شاخص­های جوانه­زنی در سطح احتمال 5% معنی­دار بود و سرعت جوانه­زنی در دماهای کمتر از 10 درجه سانتی­گراد و بالاتر از 30 درجه سانتی­گراد کاهش معنی­داری داشت. این آزمایش نشان داد با وجود تفاوت­های معنی­دار گونه­های مورد بررسی از لحاظ درصد و سرعت جوانه­زنی، تفاوت محسوسی بین دمای کاردینال آنها در شرایط تنش و شاهد وجود ندارد و بنابراین، در صورت استفاده از تلاقی بین گونه­ای در برنامه­های اصلاحی، احتمالاً دماهای کاردینال موجب تأثیر منفی در نتاج انتخاب شده در راستای تحمل به تنش خشکی نخواهد شد.