مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

Mendeley  

Zotero  

Danaeifar A, Khaleghi E, Zivdar S, Mehdikhanlou K. Investigation of Salinity and Alkalinity Stress Effect on Some Antioxidant Enzymes Activities and Biochemical Characteristics in Volcameriana and Sour Orange Rootstocks. Journal of Crop Production and Processing 2025; 15 (3) :63-77
URL: http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3366-fa.html

مرکبات اکثراً متعلق به جنس Citrus و خانواده Rutaceae هستند که از تجاری¬ترین میوه¬ها در جهان به شمار می¬آید. مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری با اقلیم خشک و نیمه خشک از مناطق اصلی تولید مرکبات هستند. تولید مرکبات تحت تأثیر تنش¬های زنده و غیرزنده از قبیل شوری و قلیایی محدود می¬شوند. کمبود آهن و شوری از مهم¬ترین محدودیت¬های تأثیرگذار بر رشد گیاه و بروز تنش¬هایی است که ممکن است همزمان در خاک¬های شور و قلیایی رخ دهد. یکی از روش¬های مقاومت نسبت به تنش¬های غیرزنده انتخاب پایه مناسب است. لذا جهت بررسی مقاومت دو پایه نارنج و ولکامریانا نسبت به شرایط تنش آزمایشی به¬صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. در این آزمایش اثر چهار غلظت 0، 30، 60 و 90 میلی مولار سدیم کلراید و دو سطح pH (6/5 و 8/2) بر برخی خصوصیات مورفو-فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو پایه نارنج و ولکامریانا بررسی شد. نتایج نشان داد که افزایش شدت تنش شوری و قلیایی میزان پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدهید و ظرفیت آنتی اکسیدانی را به طور معنی داری در هر دو پایه نارنج و ولکامریانا افزایش داد اما میزان فنول در پایه نارنج افزایش و در پایه ولکامریانا در اغلب موارد کاهش یافت. بیشترین میزان مالون دی آلدهید (54/6 میلی مول بر گرم وزن تر) در پایه ولکامریانا با بالاترین غلظت شوری و 8/2 pH به دست آمد. در 8/2 pH و شوری 90 میلی مولار ظرفیت آنتی اکسیدانی در پایه نارنج 5/01 و در پایه ولکامریانا 3/26 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. افزایش غلظت شوری فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی از قبیل پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسیداز دیسموتاز را به طور معنی داری در هر دو پایه نارنج و ولکامریانا  افزایش داد که این افزایش در 8/2 pH نسبت به 6/5 pH بیشتر بود. از میان همه تیمارها بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز (2/47 واحد در میلی گرم پروتئین)در پایه نارنج با 8/2 pH و شوری 90 میلی مولار و کمترین فعالیت کاتالاز (0/70واحد در میلی گرم پروتئین) در پایه ولکامریانا با 6/5 pH و شوری 30 میلی مولار به دست آمد. میزان افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسیداز دیسموتاز در پایه نارنج 52/7 درصد و در پایه ولکامریانا 34/6 درصد نسبت به شاهد بود. به طور کلی نتایج نشان داد پایه نارنج با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و میزان فنول تحمل بیشتری نسبت به پایه ولکامریانا در شرایط تنش شوری و قلیایی داشت.