Amiri M, Majidi M M, Saeidi G. Effects of Drought and Salinity Stresses on Some Agronomic Traits and Selection of Recombinant Inbred Lines (RILs) of Safflower. Journal of Crop Production and Processing 2025; 15 (4) :17-34
URL:
http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3369-fa.html
امیری مینا، مجیدی محمد مهدی، سعیدی قدرت الله. تاثیر خشکی و شوری بر برخی صفات زراعی و گزینش لاینهای نوترکیب گلرنگ. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 1404; 15 (4) :17-34
URL: http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3369-fa.html
گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران. ، majidi@iut.ac.ir
چکیده: (36 مشاهده)
تنشهای غیرزیستی ازجمله تنشهای شوری و خشکی نقش بسیار مهمی در کاهش عملکرد گیاهان دارند. استفاده از خزانههای ژنی جهانی و نیز بهرهگیری از تلاقی بین گونه ای دو راهکار فراروی دانشمندان به منظور افزایش تنوع ژنتیکی و ایجاد ارقام سازگار به تنشهای شوری و خشکی و ایجاد ارقام جدید در شرایط تغییر اقلیم هستند. در این پژوهش 36 ژنوتیپ گلرنگ شامل 9 لاین خالص نوترکیب (RIL) از تلاقی سه گونه C. tinctorius، C. palaestinus، C. oxyacanthus (سه جمعیت حاصل از تلاقی بین گونه ای TP، TO و PO)، به همراه 3 گونهی والدینی و همچنین 2 رقم رایج داخلی کشور (رقمهای Kooseh و Padideh) و22 ژنوتیپ خارجی حاصل از مطالعات قبلی، همگی در سه محیط رطوبتی شامل نرمال (50 درصد تخلیه رطوبتی)، خشکی (90 درصد تخلیه رطوبتی) و شوری (آبیاری با آب شور 20 دسی زیمنس بر متر) ارزیابی شدند. بر اساس نتایج حاصل، تنوع ژنتیکی بالایی بین ژنوتیپهای گلرنگ زراعی و لاینهای نوترکیب برای صفات مورد اندازهگیری مشاهده شد. وراثتپذیری عمومی برای اغلب صفات در هر سه محیط مورد ارزیابی (نرمال، خشکی و شوری) بییشتر از متوسط بود که نشاندهنده پتانسیل ژنتیکی این ژرم پلاسم برای بهبود ژنتیکی گلرنگ و ایجاد ارقام جدید است. در اثر بروز تنش خشکی و شوری در گیاه گلرنگ، کاهش عملکرد و تغییرات در اکثر صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک دیده شد. با این وجود اکثر ژنوتیپها در برابر تنش شوری تحمل بیشتری نسبت به تنش خشکی نشان دادند. بر اساس نتایج مربوط به همبستگی، صفات ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه و وزن هزار دانه به دلیل همبستگی با صفت عملکرد دانه در بوته از صفات مهم مؤثر بر عملکرد دانه شناخته شدند. رقم شاهد کوسه در شرایط نرمال و تنش خشکی عملکرد مناسبی داشت، ولی در اثر تنش شوری عملکرد این رقم به صورت قابل توجهی کاهش یافت. رقم شاهد پدیده به¬طور کلی در هر سه شرایط محیطی نرمال، تنش شوری و خشکی عملکرد پایینی داشت. ژنوتیپ های خارجی G52،G43 و G65 در تمامی تیمارهای محیطی مورد ارزیابی، عملکرد دانه و شاخص تحمل و پایداری بالایی داشتند و برای مناطقی که با شوری آب و خاک و همچنین کمبود آب مواجه هستند، پیشنهاد میشوند. در مناطق دارای آب یا خاک شور برای رسیدن به حداکثر عملکرد دانه در واحد سطح، لاینهای نوترکیب 61TP و پس از آن 8TP که هر دو حاصل تلاقی بین گونه ای هستند، به دلیل داشتن عملکرد بالا تحت شرایط معمول و تنش شوری و درعین حال بالا بودن شاخص تحمل به تنش پیشنهاد میشوند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى