مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

با توجه به خطرات زیست‌محیطی عناصر سنگین، استفاده از گیاهان برای پالایش محیط زیست در دهه‌های اخیر مورد توجه قرارگرفته ‌‌است. در این پژوهش به‌‌منظور بررسی امکان استفاده از گیاه لاله‌عباسی، برای کشت در خاک‌های آلوده به عناصر سرب و مس، آزمایشی شامل چهار سطح سرب ‌(صفر، 200، 400 و800 میلی‌گرم برکیلوگرم ‌‌خاک) و چهار سطح مس (صفر، 200، 400 و800 میلی‌گرم برکیلوگرم‌ خاک) به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. کاربرد هر دو عنصر باعث کاهش رنگیزه‌های فتوسنتزی و صفات مورفولوژیک گیاه شد. صفات روزنه‌ای نیز به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر این عناصر کاهش یافتند. همچنین افزایش معنی‌داری در فاکتورهایی از قبیل غلظت قند احیا، پرولین، تجمع‌ سرب و مس در ریشه و ساقه و همچنین فعالیت آنزیم‌های مورد ارزیابی مشاهده‌ شد. بیشترین تجمع عناصر فوق، در ریشه‌های گیاه مذکور بود. غلظت‌های سرب و مس ریشه در بالاترین سطوح، نسبت به شاهد به‌ترتیب 32 و 22 برابر و در اندام ‌هوایی نیز نسبت به شاهد 6 و 3/6 برابر افزایش یافتند. به‌علاوه فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتاز، کاتالاز و آسکوربات‌پراکسیداز، در بالاترین سطوح کاربردی هر دو عنصر سنگین نسبت به شاهد به‌ترتیب 2/7، 2/5 و 2/4 برابر افزایش یافت. این درحالی بود که غلظت پرولین تحت تنش، بیش از 9 برابر افزایش یافت. نتایج نشان می‌دهد که لاله‌‌عباسی می‌تواند به‌عنوان یک گیاه باغچه‌ای متحمل به غلظت‌های مختلف سرب و مس در مناطق آلوده به این فلزات استفاده شود.