مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد ژنوتیپ‏های سویا، آزمایشی در سال 1390 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول طراحی و اجرا شد. آزمایش به‌صورت استریپ پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار آرایش کاشت در سه سطح (یک ردیف روی پشته 60 سانتی‌متری، دو ردیف روی پشته 75 سانتی‌متری و دو ردیف روی پشته 90 سانتی‌متری) به‌عنوان عامل عمودی و تیمارهای تراکم بوته (30، 40 و 50 بوته در مترمربع) و ژنوتیپ (504، L14 و DPX) به‌صورت فاکتوریل نیز به‌عنوان عامل افقی در نظرگرفته شدند. مقایسه میانگین‏های مربوط به اثر متقابل آرایش کاشت × تراکم نشان داد که بیشترین تعداد غلاف در بوته (85/52) به آرایش کاشت یک ردیف روی پشته 60 سانتی‌متری با تراکم 40 بوته در مترمربع اختصاص یافت. کمترین تعداد غلاف در بوته (35/28) نیز به آرایش کاشت دو ردیف روی پشته 90 سانتی‌متر و تراکم 50 بوته در مترمربع اختصاص یافت. واکنش ژنوتیپ‏ها نسبت به تراکم بوته متفاوت بود. بالاترین عملکرد دانه (11/4936 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ DPX و با تراکم 50 بوته در مترمربع به‌دست آمد. کمترین عملکرد دانه (46/3752 کیلوگرم در هکتار) به ژنوتیپ L14 و تراکم 30 بوته در مترمربع اختصاص یافت. یافته‏های حاصل از آزمایش نشان می­دهد که آرایش کاشت یک ردیف روی پشته 60 با تراکم 50 بوته در مترمربع و ژنوتیپ‏های DPX و 504 مناسب منطقه می‌باشند.