مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور مطالعه تأثیر کم‌آبیاری بر صفات مورفولوژیک ارقام یونجه دائمی (Medicago sativa)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک­بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91 - 90 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. تیمار‌آبیاری در چهار سطح به‌عنوان فاکتور اصلی و براساس رطوبت قابل استفاده خاک در منطقه ریشه (آبیاری پس از تخلیه 50%، 65% و80 % کل آب در دسترس گیاه در منطقه ریشه و آبیاری سنتی به‌عنوان شاهد) و ارقام یونجه به‌عنوان فاکتور فرعی نیز در چهار سطح (بغدادی، مساسرسا، یزدی و همدانی) در نظر گرفته شد. نتایج به‌دست آمده از میانگین 5 برداشت متوالی نشان داد در کلیه ارقام مورد بررسی بالاترین میزان عملکرد علوفه خشک در تیمار شاهد تولید شد که با تأخیر در آبیاری روند کاهشی داشت. رقم بغدادی در کلیه تیمارهای آبیاری دارای بالاترین عملکرد علوفه خشک بود. با تأخیر در آبیاری تا تیمار 50% تخلیه رطوبتی خاک، نسبت برگ به ساقه در حدود 22% (‌میانگین کل ارقام) افزایش یافت. ارتفاع ساقه، شاخص سطح برگ و وزن تک ساقه نیز با تأخیر در آبیاری روند کاهشی داشتند. نسبت سطح برگ به وزن برگ (SLA) با تأخیر در آبیاری کاهش یافت اما شدت این کاهش در رقم بغدادی بیشتر از سایر ارقام بود. کم‌آبیاری اثرات متفاوتی بر تعداد ساقه در واحد سطح، در ارقام مختلف داشت، به‌طوری‌که در رقم بغدادی با اعمال تیمارهای کم‌آبیاری نسبت به آبیاری مرسوم، افزایش یافت. در رقم مساسرسا نیز این وضعیت تا تیمار آبیاری پس از 65% تخلیه مشاهده شد، درحالی‌که در دو رقم دیگر روند کاهشی داشت. به‌طورکلی ارقام بغدادی و مساسرسا با کمترین تأثیرپذیری از کم‌آبیاری در صفات مورد بررسی، به‌عنوان ارقام با تحمل بالا در منطقه مشخص شدند.