مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور تعیین مناسب­ترین تاریخ ­کاشت بذر در خزانه و تراکم بوته در مزرعه برای پیاز اصلاح‌شده بهبهان یک آزمایش فاکتوریل در کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با چـهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشارزی بهبهان به‌مدت دو سـال زراعی (92 - 1390) اجرا شد. فاکتور اصلی شامل چهار تاریخ کاشت بذر در خزانه از 15 شهریور تا 29 مهر ماه با فاصله 15 روز بود و تلفیق فاکتوریل فواصل بین ردیف (20، 30 و 40 سانتی­متر) و فواصل بوته­ها روی ردیف (5، 5/7 و 10 سانتی­متر) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. برخی از صفات مورد بررسی شامل عملکرد قابل فروش، متوسط وزن و قطر سوخ، درصد کل مواد جامد محلول و درصد ماده خشک سوخ بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت، فاصله بین ردیف و فاصله بوته­ها روی ردیف بر عملکرد قابل فروش سوخ در سطح 1% معنی­دار بود. حداکثر عملکرد قابل فروش (42460 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 30 شهریور تولید شد و با به تأخیر افتادن تاریخ کاشت از 30 شهریور، این صفت در سطح 1% کاهش یافت. عملکرد قابل فروش فاصله ردیف 20 سانتی­متر (78/43 تن در هکتار) بر دو فاصله 30 و40 سانتی‌متر (به­ترتیب 97/34 و 57/28 تن در هکتار) و فاصله بین بوته 5 سانتی­متر (40800 کیلوگرم در هکتار) نسبت به فواصل بین بوته 5/7 و 10 سانتی­متر (به ترتیب 35400 و 31310 کیلوگرم در هکتار) در سطح 1% برتری داشتند. کاهش تراکم بوته سبب افزایش متوسط وزن و قطر سوخ و متوسط قطر گردن گردید. براساس نتایج این پژوهش، برای پیاز اصلاح شده بهبهان، کاشت بذر در خزانه در تاریخ 30 شهریور و نشاءکاری با تراکم 100 بوته در مترمربع و با فواصل 5 ×20 سانتی­متر با عملکرد قابل فروش 60240 کیلوگرم در هکتار در شرایط اقلیمی بهبهان توصیه می­شود.