مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به منظور بررسی قابلیت کشت مخلوط ذرت و پنبه جهت بهبود کارایی مصرف نور، آزمایشی یکساله بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارها شامل نیتروژن خالص در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و آرایش کاشت نیز در 3 سطح (کشت خالص ذرت، کشت خالص پنبه و کشت مخلوط یک ردیف در میان پنبه و ذرت) بود. در طی دوره رشد، صفات شاخص سطح برگ، میزان تولید ماده خشک و عملکرد اقتصادی اندازه گیری شد. با افزایش سطوح نیتروژن، عملکرد اقتصادی ذرت و پنبه افزایش معنی داری یافت. عملکرد اقتصادی هر دو گیاه در کشت خالص به دلیل تراکم بوته بیشتر، بالاتر از مخلوط بود. شاخص سطح برگ و میزان تابش فعال فتوسنتزی جذب شده طی فصل رشد در تیمار مخلوط بالاتر از کشت خالص دو گیاه ذرت و پنبه بود و با افزایش سطوح کودی مورد استفاده، این صفات در کلیه تیمارها افزایش نشان داد. نسبت برابری زمین بر حسب تابش در کلیه سطوح کودی بالاتر از 1 بود، که نشان‏دهنده نقش مثبت کشت مخلوط در جذب تابش نسبت به کشت خالص دو گونه بود. بطور کلی، نتایج نشان داد که در هر دو گیاه ذرت و پنبه، کارایی مصرف نور در کشت مخلوط بالاتر از کشت خالص دو گونه بود. همچنین، در تمامی تیمارها، گیاه ذرت دارای کارایی مصرف نور بالاتری نسبت به پنبه بود. بنظر می رسد که استفاده از کشت مخلوط می تواند راهکار مناسبی برای استفاده بهتر از منابع باشد.