مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

این مطالعه به‌منظور بررسی اثرات تنش شوری بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی ارقام گندم نان و دوروم در مرحله گیاهچه­ای انجام شد. تحمل به شوری ده رقم مختلف گندم در دو سطح شوری (شاهد و 6 دسی‌زیمنس بر متر) به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط هیدروپونیک مورد ارزیابی قرار گرفت. 14 صفت مختلف زراعی و فیزیولوژیکی (از جمله محتوای نسبی آب و غلظت یون‌های سدیم، پتاسیم و کلسیم) اندازه­گیری شد. شوری باعث اختلاف معنی­دار بر روی همه صفات اندازه‌گیری شده به‌جز وزن خشک ریشه و نسبت سدیم به کلسیم شد. ژنوتیپ­های مورد مطالعه اختلاف معنی­داری برای طول ریشه­‌چه، طول برگ، وزن خشک گیاهچه‌، وزن خشک برگ، وزن خشک ریشه، محتوای نسبی آب برگ، محتوای یونی سدیم، پتاسیم، کلسیم، سدیم به پتاسیم و سدیم به کلسیم نشان دادند. با افزایش سطح شوری ژنوتیپ­های مورد مطالعه کاهش معنی­داری در صفات اندازه­گیری شده نشان دادند. اثر متقابل شوری × رقم برای محتوای نسبی آب، غلظت سدیم، کلسیم و سدیم به کلسیم معنی­دار بود. تیمار شوری منجر به افرایش مقدار سدیم و کاهش یون­های پتاسیم و کلسیم در برگ شد. بیشترین مقدار وزن خشک ساقه (035/0 گرم)، وزن خشک ریشه (024/0 گرم) و نسبت سدیم به کلسیم (71/1) متعلق به رقم الموت بود. بیشترین مقدارطول گیاهچه (12 سانتی‌متر) در رقم وریناک (گندم نان) مشاهده شد. رقم طوس (گندم نان) دارای بیشترین مقدار طول ریشه‌چه (63/14 سانتی‌متر)، وزن خشک گیاهچه (057/0 گرم)، محتوای نسبی آب (20/82)، پتاسیم برگی (38/3 میلی­گرم/گرم وزن خشک) و پایداری غشاء (59/0) و کمترین مقدار نسبت سدیم به پتاسیم (17/0) بود و در این مطالعه به‌عنوان ژنوتیپ برتر متحمل به شوری شناخته شد.