مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

اصلاح ژنتیکی گراس­ها از لحاظ کمیت و کیفیت علوفه همانند سایر گیاهان نیازمند داشتن اطلاعات کافی در مورد تنوع ژنتیکی و پارامترهای ژنتیکی به‌عنوان معیاری جهت انتخاب تحت شرایط تنش می­باشد. این پژوهش به‌منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و برآورد پارامترهای ژنتیکی عملکرد علوفه و ویژگی­های مرتبط با آن در گونه علف باغ انجام شد. بدین‌منظور تعداد 25 فامیل نیمه­خواهری حاصل از پلی­کراس 25 ژنوتیپ والدی در دو محیط رطوبتی (شاهد و تنش خشکی) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی درسال 1391 در مزرعه دانشگاه صنعتی اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از لحاظ صفات عملکرد علوفه تر در چین اول و دوم و عملکرد علوفه خشک در چین اول و دوم بین فامیل­های مورد مطالعه اختلاف آماری معنی‌دار و تنوع ژنتیکی بالا وجود داشت. تنش خشکی باعث کاهش معنی­دار 53 درصدی عملکرد علوفه خشک، کاهش 56 و 59 درصدی عملکرد علوفه تر به‌ترتیب در چین اول و دوم و هم‌چنین کاهش 48 درصدی تعداد ساقه در بوته شد. ضرایب تنوع ژنتیکی صفات در شرایط شاهد از 78/1 تا 1/45 و در شرایط تنش خشکی از 70/1 تا 4/30 متغیر بود که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی گسترده در مواد ژنتیکی مورد بررسی بود. بیشترین وراثت­پذیری خصوصی در هر دو شرایط محیطی مربوط به قطر یقه چین اول بود. در شرایط عدم تنش وراثت­پذیری خصوصی عملکرد علوفه خشک 52 درصد و در شرایط تنش خشکی 8/44 درصد برآورد گردید. نتایج نشان داد که ژنوتیپ­های 2، 5، 8، 13 و 15 در هر دو شرایط عدم تنش و تنش خشکی از ترکیب‌پذیری عمومی بالایی برخوردار بودند که می­توانند در برنامه­های اصلاحی جهت تولید واریته ترکیبی استفاده شوند.