مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد کمی و کیفی ذرت علوفه‌ای، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار سویه از باکتری‌های محرک رشد گیاه شامل سودوموناس فلورسنت 169 (B1)، سودوموناس فلورسنت 79 (B2)، سودوموناس پوتیدا 108 (B3)، سودوموناس پوتیدا 159 (B4) و بدون باکتری (شاهد، B5) با دو هیبرید ذرت سینگل گراس 704 (A1) و بولسون (A2) بودند. باکتری‌ها از مؤسسه آب و خاک کرج تهیه گردید. قبل از کاشت بذور ذرت به مایع تلقیح آغشته شدند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع گیاه، تعداد برگ در بوته و تعداد برگ بالای بلال، عملکرد علوفه، درصد کل ماده خشک و درصد ماده خشک قابل هضم (DMD) برگ، ساقه و بلال پروتئین خام (CP) برگ، ساقه، بلال و درصد دیواره سلولی منهای همی‌سلولز (ADF) برگ، ساقه و بلال بودند. نتایج نشان داد که هیبرید، باکتری و اثرات متقابل این دو تأثیر معنی‌داری بر تمامی صفات داشتند. به‌نحوی‌که هیبرید بولسون ارتفاع بوته، تعداد برگ بوته، تعداد برگ بالای بلال، عملکرد علوفه، ماده خشک کل، درصد ماده خشک قابل هضم ساقه بالاتری به خود اختصاص داده و درصد ماده خشک قابل هضم برگ و بلال، پروتئین خام برگ، ساقه و درصد دیواره سلولی منهای همی‌سلولز برگ، ساقه و بلال در رقم سینگل کراس 704 بیشتر بود. ارتفاع ساقه، تعداد برگ بوته، تعداد برگ بالای بلال، عملکرد علوفه، ماده خشک کل و درصد ماده خشک قابل هضم ساقه و بلال در سویه‌های باکتری سودوموناس نسبت به سویه‌های باکتری پوتیدا بیشتر بود. تلفیق باکتری‌های محرک رشد در تمامی صفات دارای مقدار بیشتری نسبت به شاهد بودند. نتایج این پژوهش نشان داد، باکتری‌های محرک رشد گیاه باعث افزایش عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت علوفه گردیده است و هیبرید بولسون نیز ظاهراً در مقایسه با هیبرید 704 تطابق بیشتری با شرایط منطقه دارد، که نیاز به مطالعات مزرعه­ای بیشتر دارد.