مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

بیشتر تحقیقات در زمینه اصلاح گندم و جو برای تحمل به شوری عمدتاً بر غلظت سدیم بافت­ها تأکید دارد، اما برخی اهمیت غلظت سدیم را به‌عنوان معیار تحمل به شوری مورد سؤال قرار داده­اند. به‌منظور بررسی غلظت سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم به‌عنوان ملاک تحمل به شوری، سه رقم گندم نان متفاوت از لحاظ تحمل به شوری و یک رقم جو در آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار ارزیابی شدند. زمانی که برگ چهارم به حداکثر سطح خود رسید، سه سطح شوری صفر، 75 و 150 میلی­مولار کلرید سدیم به‌عنوان تیمار شوری اعمال شد. شوری موجب کاهش وزن خشک ریشه، پتاسیم ریشه، پتاسیم اندام هوایی و نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی شد و غلظت سدیم ریشه و اندام هوایی را افزایش داد. سدیم اندام هوایی تحت تیمار شوری در جو و رقم متحمل گندم (ارگ) بیشتر از تجن و بهاران بود و در این آزمایش، ارتباطی بین غلظت سدیم گیاه و تحمل به شوری در رقم­های مختلف ملاحظه نشد. نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی بیشترین پاسخ را به شوری از خود نشان داد اما اختلافی بین رقم­های تحت تنش شوری از این نظر وجود نداشت. با توجه به اثرات شوری بر رشد ریشه، به‌نظر می­رسد عامل عمده کاهش وزن خشک ریشه همه رقم­ها اثرات اسمزی املاح است. نتایج این آزمایش نشان داد که همیشه غلظت پایین سدیم نمی­تواند موجب تحمل به شوری شود و به‌نظر می­رسد اصلاح به‌منظور تحمل به شوری نیاز به انتخاب به‌منظور غلظت پایین سدیم و دیگر واکنش­های فیزیولوژیک که به احتمال زیاد مرتبط با تحمل بافت­ها­ست دارد