مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

Mendeley  

Zotero  

Zeinalzadeh-Tabrizi H, Mansouri S. Identification of adapted genotypes in sesame lines based on multi-trait selection. Journal of Crop Production and Processing 2021; 11 (1) :17-37
URL: http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-2974-fa.html

شناسایی ژنوتیپ سازگار به یک منطقه خاص از علاقمندی‌های ویژه به‌نژادگران و متخصصان ژنتیک گیاهی است. به‌منظور شناسایی ژنوتیپ سازگار در لاین‌های کنجد بر اساس گزینش چند صفتی، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مغان واقع در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل در سال‌های 1396 و 1397 اجرا شد. مواد ژنتیکی مورد ارزیابی در این مطالعه شامل 14 لاین برتر از آزمایش‌های مقدماتی عملکرد در 3 منطقه در سال 1395 (حاصل از اداره نسل‌های در حال تفکیک به‌روش شجره‌ای) و رقم اولتان به‌عنوان شاهد بود. تجزیه واریانس مرکب داده‌های دو سال نشان داد که اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × سال برای تمامی صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود. تجزیه گرافیکی بایپلات ژنوتیپ‌های کنجد نشان داد که دو مؤلفه اول در مجموع 55/3 درصد تغییرات مربوط به واریانس صفات را توجیه کردند. الگوی چندضلعی کدام-برتر-کجا/چرا بر اساس صفات مختلف ژنوتیپ‌های کنجد نشان داد که به‌ترتیب ژنوتیپ‌های G3 و G8 بیشترین مقادیر عملکرد و اجزای عملکرد مانند ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته و درصد روغن را داشتند. بر اساس بای پلات مقایسه ژنوتیپ‌ها با ژنوتیپ ایدهآل، شاخص پایداری شوکلا، شاخص برتری و نقشه گرمایی، ژنوتیپهای G3، G8 و G9 که از نظر عملکرد و سایر صفات زراعی نسبت به رقم شاهد اولتان مطلوب‌تر بودند، به‌ترتیب بهترین ژنوتیپها از نظر تمامی صفات مورد مطالعه بوده و قابلیت ورود به آزمایش‌های تحقیقی-ترویجی بهمنظور معرفی به‌عنوان رقم جدید برای کشت در منطقه مغان را داشتند.