دوره 13، شماره 4 - ( 11-1402 )
جلد 13 شماره 4 صفحات 95-77 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Yadollahi Farsani N, Karimi M, Tadayon M R, Rafieiolhossaini M. The Effect of Nitrogen and Phosphorus Biofertilizers on Photosynthetic Pigments, Grain Yield, Yield Components and Grain Protein Content of Two Pea (Pisum sativum L.) Varieties under Different Irrigation Regimes. Journal of Crop Production and Processing 2024; 13 (4) :77-95
URL: http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3237-fa.html
URL: http://jcpp.iut.ac.ir/article-1-3237-fa.html
یداللهی فارسانی نیما، کریمی مجتبی، تدین محمود‌رضا، رفیعی‌الحسینی محمد. اثر کود‌های زیستی نیتروژن و فسفر بر رنگیزه‌های فتوسنتزی، عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای پروتئین دانه دو رقم نخود‌فرنگی (.Pisum sativum L) در سطوح مختلف آبیاری. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 1402; 13 (4) :77-95
دانشگاه شهرکرد ، mkarimi490@gmail.com
چکیده: (1171 مشاهده)
به‌منظور ارزیابی اثر کود‌های زیستی بر رنگیزه‌های فتوسنتزی، عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای پروتئین دانه دو رقم نخود‌فرنگی
(Pisum sativum L.) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌‌ای واقع در شهرستان فارسان، در سال زراعی 1400 انجام شد. عامل اصلی شامل تیمار‌های آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از50 (I1)، 75 (I2) و 100 (I3) میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A)، عامل فرعی شامل منابع مختلف کود زیستی در چهار سطح ( شاهد بدون کود، کود زیستی نیتروژن (ازتوبارور1)، کود زیستی فسفر (فسفات‌بارور-2) و کود زیستی نیتروژن + فسفر) و عامل فرعی‌فرعی شامل ارقام مختلف نخود‌فرنگی در دو سطح (رقم ولف هلندی و رقم مجارستانی) بود. نتایج نشان داد که در رقم مجارستانی تنش خشکی ملایم، محتوای کلروفیلa و b برگ را افزایش داد ولی تنش خشکی شدید آن‌ها را کاهش داد. در رقم ولف هلندی هر دو سطح تنش خشکی ملایم و شدید میزان کلروفیل a و b را کاهش داد. در هر دو رقم تنش خشکی ملایم محتوای کاروتنوئید‌ها را افزایش داد ولی با شدت یافتن تنش خشکی از میزان کاروتنوئید‌ها کاسته شد. کود‌های زیستی به‌ویژه در شرایط تنش خشکی در بهبود محتوای کلروفیل a، b و کاروتنوئید‌ها مؤثر بودند. تنش خشکی عملکرد و اجزای عملکرد دانه را در هر دو رقم مورد بررسی کاهش داد ولی استفاده از کود‌های زیستی سبب تعدیل اثر کم آبی شد. براساس نتایج به‌دست آمده، بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم مجارستانی در شرایط آبیاری کامل (I1) و کاربرد کود زیستی نیتروژن بود. تحت شرایط تنش خشکی ملایم و شدید (I2 و I3)، نیز بیشترین عملکرد دانه به‌ترتیب با به¬کاربردن کود زیستی فسفر و تیمار تلفیقی نیتروژن + فسفر و از رقم مجارستانی به‌دست آمد. رقم مجارستانی در مقایسه با رقم ولف هلندی تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه بیشتری در هردو شرایط تنش و نرمال داشت، ولی وزن هزار دانه رقم ولف هلندی بیشتر بود. بنابراین، در مجموع رقم مجارستانی به‌ویژه در شرایط تنش خشکی کارآمدتر مشاهده شد. محتوای پروتئین دانه تحت تأثیر رقم قرار نگرفت. بیشترین درصد پروتئین دانه مربوط به تیمار آبیاری I2 و کود زیستی نیتروژن + فسفر بود. در مجموع از آنجایی که بیشتر مناطق کشور، به‌ویژه در سال‌های اخیر با تنش خشکی مواجه هستند، انتخاب ارقام مقاوم‌تر در برابر کم آبی و کاربرد کود‌های زیستی جهت کاستن از آثار سوء تنش خشکی مفید به‌نظر می‌رسند.
(Pisum sativum L.) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌‌ای واقع در شهرستان فارسان، در سال زراعی 1400 انجام شد. عامل اصلی شامل تیمار‌های آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از50 (I1)، 75 (I2) و 100 (I3) میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A)، عامل فرعی شامل منابع مختلف کود زیستی در چهار سطح ( شاهد بدون کود، کود زیستی نیتروژن (ازتوبارور1)، کود زیستی فسفر (فسفات‌بارور-2) و کود زیستی نیتروژن + فسفر) و عامل فرعی‌فرعی شامل ارقام مختلف نخود‌فرنگی در دو سطح (رقم ولف هلندی و رقم مجارستانی) بود. نتایج نشان داد که در رقم مجارستانی تنش خشکی ملایم، محتوای کلروفیلa و b برگ را افزایش داد ولی تنش خشکی شدید آن‌ها را کاهش داد. در رقم ولف هلندی هر دو سطح تنش خشکی ملایم و شدید میزان کلروفیل a و b را کاهش داد. در هر دو رقم تنش خشکی ملایم محتوای کاروتنوئید‌ها را افزایش داد ولی با شدت یافتن تنش خشکی از میزان کاروتنوئید‌ها کاسته شد. کود‌های زیستی به‌ویژه در شرایط تنش خشکی در بهبود محتوای کلروفیل a، b و کاروتنوئید‌ها مؤثر بودند. تنش خشکی عملکرد و اجزای عملکرد دانه را در هر دو رقم مورد بررسی کاهش داد ولی استفاده از کود‌های زیستی سبب تعدیل اثر کم آبی شد. براساس نتایج به‌دست آمده، بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم مجارستانی در شرایط آبیاری کامل (I1) و کاربرد کود زیستی نیتروژن بود. تحت شرایط تنش خشکی ملایم و شدید (I2 و I3)، نیز بیشترین عملکرد دانه به‌ترتیب با به¬کاربردن کود زیستی فسفر و تیمار تلفیقی نیتروژن + فسفر و از رقم مجارستانی به‌دست آمد. رقم مجارستانی در مقایسه با رقم ولف هلندی تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه بیشتری در هردو شرایط تنش و نرمال داشت، ولی وزن هزار دانه رقم ولف هلندی بیشتر بود. بنابراین، در مجموع رقم مجارستانی به‌ویژه در شرایط تنش خشکی کارآمدتر مشاهده شد. محتوای پروتئین دانه تحت تأثیر رقم قرار نگرفت. بیشترین درصد پروتئین دانه مربوط به تیمار آبیاری I2 و کود زیستی نیتروژن + فسفر بود. در مجموع از آنجایی که بیشتر مناطق کشور، به‌ویژه در سال‌های اخیر با تنش خشکی مواجه هستند، انتخاب ارقام مقاوم‌تر در برابر کم آبی و کاربرد کود‌های زیستی جهت کاستن از آثار سوء تنش خشکی مفید به‌نظر می‌رسند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
