مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

برای بهبود صفت پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب، استفاده از شاخص-های انتخاب می‌باشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارایی روش‌های مختلف انتخاب، 83 ژنوتیپ خارجی به همراه 17 ژنوتیپ داخلی گلرنگ در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، به صورت طرح لاتیس ساده 10×10 در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص‌های انتخاب اسمیت- هیزل و پسک- بیکر بر اساس صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه و همچنین پاسخ‌های مستقیم و همبسته این صفات به همراه عملکرد دانه محاسبه شدند. کارایی انتخاب برای بهبود عملکرد دانه از طریق انتخاب برای صفت تعداد طبق در بوته بیشترین مقدار بود، بنابراین صفت تعداد طبق در بوته می‌تواند به عنوان یک معیار انتخاب مناسب جهت بهبود عملکرد دانه مد نظر قرار گیرد. با توجه به مقادیر بالای همبستگی سه شاخص محاسبه شده با عملکرد دانه و همچنین بالا بودن تخمین‌های کارایی انتخاب غیرمستقیم از طریق این شاخص‌ها نسبت به انتخاب مستقیم برای عملکرد دانه، استفاده از این شاخص‌ها می‌تواند جهت بهبود عملکرد مؤثر باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که راندمان شاخص اسمیت- هیزل برای بهبود هم‌زمان صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه از شاخص پسک- بیکر بیشتر بود بنابراین پیشنهاد می‌شود این شاخص برای بهبود همزمان صفات استفاده گردد.