مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

کلرمکوات کلراید (CCC) از مهم‌ترین کُندکننده­های رشد، برای دست‌ورزی رشد و عملکرد غلات می‌باشد. اثرات این کُندکننده رشد در شرایط تنش خشکی به‌خوبی مطالعه نشده است. لذا، به‌منظور بررسی تأثیر غلظت­های محلول‌پاشی CCC بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شرایط خشکی، دو آزمایش جداگانه در گلخانه و مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال­های 1391 تا 1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش گلخانه­ای شامل کاربرد و عدم کاربرد CCC، ارقام گندم (مرودشت، شیراز و چمران) و سطوح تنش خشکی (100، 75 و 50 درصد ظرفیت­ مزرعه­ای) و تیمارهای آزمایش مزرعه­ای شامل غلظت‌های مختلف CCC (صفر، 3 و 5 گرم در لیتر) و سطوح تنش خشکی (بدون تنش، تنش­های ملایم، متوسط و شدید) بودند. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط مزرعه و گلخانه،­ تنش خشکی در سطوح متفاوت باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم شد. از سوی دیگر، CCC با افزایش عملکرد و اجزای عملکرد موجب بهبود تحمل به خشکی در گندم گردید؛ در شرایط مزرعه با افزایش غلظت CCC تا 5 گرم در لیتر، تأثیر مثبت آن بیشتر گردید. با این وجود، تأثیر CCC در شرایط بدون تنش و سطوح تنش خشکی ملایم بیشتر بود و در شرایط تنش شدید تأثیر کمتری داشت. در شرایط گلخانه که سه رقم گندم مرودشت، شیراز و چمران مورد مقایسه قرار گرفت، رقم چمران بیشترین عملکرد دانه را در شرایط آبیاری مطلوب و تنش به خود اختصاص داد، درحالی‌که رقم شیراز بیشترین پاسخ را به کاربرد CCC از خود نشان داد. به‌طورکلی، اگرچه تنش خشکی موجب کاهش رشد و عملکرد گندم شد، لیکن، محلول‌پاشی CCC توانست بخشی (30 تا 60 درصد) از این کاهش را جبران کند.