مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

گونه Bromus danthoniae Trin. گراس مرتعی، بومی اقلیم­های سخت بیابانی و از منابع ژنتیکی مهم متحمل به تنش­های محیطی به­ویژه شوری محسوب می‌شود. در مطالعه حاضر 24 ژنوتیپ جمع­آوری شده از استان­های ایلام، کردستان، کرمانشاه (مناطق غیر شور) و آذربایجان غربی (منطقه شور سواحل دریاچه ارومیه)، در مرحله جوانه­زنی و تیمارهای شوری با غلظت­های 0، 60، 120، 180، 240 و 300 میلی­مولار کلرید سدیم مورد بررسی قرار گرفت. صفات درصد جوانه­زنی، شاخص سرعت جوانه­زنی، بنیه بذر، طول ریشه­چه، طول ساقه‌چه، وزن تر و وزن خشک گیاهچه اندازه­گیری شد. در ضمن رابطه جوانه­زنی و زنده ماندن بوته­ها (%) پس از چهار هفته اعمال تنش شوری 350 میلی‌مولار کلرید سدیم در مرحله رشد رویشی اندازه­گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که شوری اثر بسیار معنی­دار و کاهنده برای کلیه صفات داشت. همچنین اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ با شوری نیز بسیار معنی­دار بود. ژنوتیپ‌های USLN3 و KER4 به‌ترتیب با 13% و 98% کاهش جوانه‌زنی در شرایط تنش 300 میلی‌مولار، به‌ترتیب کمترین و بیشترین تأثیر را از تنش شوری داشتند. براساس نتایج تجزیه کلاستر ژنوتیپ­ها در سه گروه قرار گرفتند، گروه اول شامل ژنوتیپ‌های متحمل، متعلق به مناطق شور، گروه دوم شامل ژنوتیپ‌های حساس متعلق به مناطق غیر شور و گروه سوم شامل ترکیبی از ژنوتیپ‌های مناطق مختلف بود. رابطه معنی­داری بین جوانه­زنی و صفت زنده ماندن گیاه در مرحله رشد رویشی تحت تنش شوری مشاهده نشد که نشان‌دهنده مکانیسم­های متفاوت درگیر در تحمل به تنش شوری در مرحله گیاهچه و رشد رویشی در گونه B. danthoniae می­باشد.