مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

گیاه نسرین (آماریلیس) یکی از گیاهان پیازی ارزشمند است. سرعت تکثیر این گیاه در شرایط طبیعی پایین است. بنابراین کاربرد روش‌های نوین مانند کشت بافت راهکاری مناسب برای افزایش ضریب تکثیر این گیاه زینتی است. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر نوع ریزنمونه، نوع و غلظت تنظیم‌کننده رشد سیتوکنین بر میزان باززایی ریزنمونه‌های گیاه آماریلیس، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً ‌تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ریزنمونه‌ها شامل فلس جفتی همراه با صفحه پایگاهی، فلس تکی همراه با صفحه پایگاهی و فلس تکی بدون صفحه پایگاهی بودند. ریزنمونه‌ها در محیط کشت MS حاوی غلظت‌های مختلف بنزیل آدنین و یا تیدیازورون (صفر، 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر) همراه با 1/0 میلی‌گرم در لیتر NAA، 30 گرم در لیتر ساکارز و هشت گرم در لیتر آگار کشت شدند. نتایج نشان داد ریزنمونه‌های فلس جفتی همراه با صفحه پایگاهی در مقایسه با سایر ریزنمونه‌ها، ریزنمونه‌های مناسب‌تری برای تکثیر گیاه آماریلیس در شرایط درون‌شیشه‌ای هستند و پیازچه‌های قطورتری را تولید می‌کنند. از سوی دیگر در ریزنمونه‌های فلس تکی هیچ‌گونه پیازچه‌ای باززایی نشد و به مرور زمان، ریزنمونه‌ها قهوه‌ای‌رنگ شدند. همچنین نوع تنظیم‌کننده رشد سیتوکنین تأثیر معنی‌داری بر قطر پیازچه های باززایی شده نداشت ولی در محیط کشت حاوی تنظیم‌کننده رشد BA، تعداد پیازچه بیشتری در مقایسه با محیط کشت حاوی تنظیم‌کننده رشد TDZ باززایی شدند. محیط کشت فاقد تنظیم‌کننده رشد، پیازچه‌های کمتر و قطورتری در مقایسه با سایر تیمارها ایجاد کرد. با در نظر گرفتن صفات قطر و تعداد پیازچه، کاربرد ریزنمونه‌های فلس جفتی و استفاده از محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده رشد BA در ترکیب با 1/0 میلی‌گرم در لیتر تنظیم کننده رشد NAA برای تکثیر درون‌شیشه‌ای گیاه آماریلیس توصیه می‌شود.