مرکز تحقیقات استان اردبیل ، nasrinrazmi@gmail.com
چکیده: (776 مشاهده)
عملکرد دانه در سویا یک صفت کمی پیچیده بوده و تحت تأثیر عوامل متعدد ژنتیکی و محیطی قرار می¬گیرد. در این پژوهش 13 ژنوتیپ برتر به همراه ارقام شاهد ساری و کتول در سه منطقه اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور (ساری، گرگان و مغان) در طی دو سال زراعی 1393 و 1394 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند. مقایسه میانگین عملکرد دانه در طی دو سال و سه منطقه نشان داد که ژنوتیپ G15 بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داد و پس از آن ژنوتیپهای G2، G4 وG9 در رتبه¬های بعدی قرار گرفتند بررسی ضریب رگرسیون خطی نشان داد تعداد دانه در مترمربع (R² = 0.77) و تعداد غلاف در بوته (R² = 0.66) با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی¬داری داشت. درحالی¬که همبستگی وزن صد دانه با عملکرد دانه غیر معنی¬دار بود (R² =0.02). از نظر درصد آلودگی به بیماری پوسیدگی ذغالی، ژنوتیپهای G2 وG3 بیشترین درصد آلودگی و ژنوتیپ G4 کمترین درصد آلودگی به بیماری را داشتند. در مجموع آلودگی به بیماری پوسیدگی ذغالی در تمامی ژنوتیپهای مورد بررسی زیر 10 درصد بوده و جزء ژنوتیپهای متحمل به این بیماری محسوب میشوند. نتایج تجزیه پایداری ژنوتیپها با روش GGE بای¬پلات نشان داد که دو مؤلفه اول و دوم 70/6 درصد از تغییرات کل عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نمودار کدام در کجا GGEبای¬پلات ژنوتیپ¬های G4، G15، G12و G7در رئوس چند ضلعی قرار داشته و در گروه ژنوتیپ¬های واکنش¬پذیر به محیط و ژنوتیپ¬هایG2 ، G3 وG1 در گروه ژنوتیپ-های پایدار بودند. ژنوتیپG4 بهترین ژنوتیپ در محیط¬های مغان1 و مغان2، ژنوتیپG15 بهترین ژنوتیپ در محیط¬های ساری1 و گرگان2 و ژنوتیپ G12 بهترین ژنوتیپ در محیط¬ ساری2 بودند. در مقایسه ژنوتیپهای مورد بررسی با ژنوتیپ ایدهآل، ژنوتیپ-هایG15 ، G9، G2 وG1 با داشتن کمترین فاصله از ژنوتیپ ایدهآل در گروه ژنوتیپهای پایدار قرار گرفتند. نمودار بای¬پلات بررسی همزمان عملکرد دانه و پایداری ژنوتیپها، نشان داد که عملکرد دانه ژنوتیپG2 نزدیک به میانگین بوده و از پایداری نسبتاً خوبی در تمامی محیطهای مورد مطالعه برخوردار بود. در این بررسی محیط ساری1 (ساری1393) با قدرت نمایندگی بالا موثرترین محیط از لحاظ توان تمایز بین ژنوتیپ¬ها بوده و محیط گرگان2 (گرگان 1394) در رتبه بعدی قرار گرفت. بر اساس تحمل به بیماری پوسیدگی ذغالی، عملکرد دانه و نماهای مختلف بای¬پلات، ژنوتیـپ G2 میتواند به¬عنوان یک ژنوتیپ پرمحصول و پایدار، کاندید یک رقم جدید سویا باشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى