مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

به‌منظور بررسی واکنش‌های بیوشیمیایی، مورفولوژیک و فیزیولوژیک شش رقم گندم، در شرایط تنش رطوبتی، پژوهشی در محیط کنترل شده در دانشکده­ کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1392 - 1391 به اجرا درآمد. تیمارهای رطوبتی در دو سطح (٥٠ و ١٠٠% ظرفیت زراعی) و ارقام گندم شامل هامون، پیشتاز، مرودشت، شیراز، چمران و سیروان بودند. نتایج نشان داد که تنش رطوبتی کاهش معنی­دار سطح برگ پرچم (23/7%)،  تعداد دانه در سنبله (37/17%)، وزن هزار دانه (88/20%)، عملکرد دانه (73/17%)، عملکرد بیولوژیک (15%) و شاخص برداشت (75/10%) و نیز افزایش محتوای کلروفیل (48/14%) را در گندم به‌ همراه داشت. پاسخ ارقام مختلف به تنش رطوبتی متفاوت بود و در شرایط تنش کم­آبی کمترین کاهش در عملکرد و اجزای عملکرد مربوط به ارقام سیروان و چمران و بیشترین کاهش در ارقام شیراز و مرودشت مشاهده شد. در مقابل، تنش رطوبتی سبب افزایش میزان فعالیت آنتی‌اکسیدان­های آنزیمی پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز گردید. بین ارقام مختلف گندم نیز از این نظر تفاوت معنی­داری وجود داشت. به‌طوری‌که افزایش میزان فعالیت این آنزیم­ها در ارقام سیروان و چمران بیشتر از سایر ارقام بود. به‌نظر می­رسد که ارقام سیروان و چمران از طریق افزایش فعالیت آنزیم­های آنتی‌اکسیدانی خود، به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی، از تنش رطوبتی آسیب کمتری دیده باشند و در این شرایط از عملکرد و اجزای عملکرد بالاتری نیز برخوردار بودند.